فرآیند و کارکرد گیاهی

این آزمایش به ‌منظور بررسی اثر شرایط مختلف انبارداری بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی باقلا رقم شامی انجام شد. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی در پایه طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال‌های 1393 و 1394 به‌ صورت سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 تکرار انجام شد. عامل‎های آزمایش شامل دمای انبارداری (15، 25، 35 و 45 درجه سانتی‌گراد)، محتوای رطوبت بذر (6، 10، 14، 18 و 22 درصد) و زمان انبارداری (صفر، 30، 60، 90، 120، 150، 180، 210، 240 و 270 روز) بودند. همچنین، به منظور ارزیابی  صفات بیوشمیایی از تیمار‌های آزمایش 5 سطح زمان انبارداری (0، 30، 90، 180 و 270 روز انبارداری) انتخاب شد. نتایج نشان داد در طی دوره انبارداری، درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه به دما و محتوای رطوبت بذر واکنش نشان داده و در هر دما با افزایش محتوای رطوبت بذر نیز جوانه‌زنی (بین 5 تا 90 درصد) کاهش و نشت الکترولیت‌ها (60 تا 370 درصد) بذر افزایش یافت. در دماهای 15 و 25 درجه سانتی‌گراد سرعت زوال بذر در رطوبت‌های6، 10 و 14 درصد آهسته و در رطوبت‌های  18 و 22 درصد بسیار شدید (بیش از دو برابر) بود. به هر حال، در دماهای 35 و 45 درجه سانتی‌گراد سرعت زوال بذر از رطوبت‌ 10 درصد شروع به افزایش کرد و در محتوای رطوبت 22 درصد جوانه‌زنی و رشد گیاهچه پس از 30 روز انبارداری به صفر رسید. میزان پروتئین محلول و فعالیت آنزیم کاتالاز نیز طی دوره انبارداری کاهش یافتند. با توجه به نتایج آزمایش کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت و افزایش خسارت رادیکال‌های آزاد از جمله دلایل کاهش قابلیت ماندگاری بذر باقلا طی انبارداری در شرایط دماها و رطوبت‌های بالا پیشنهاد می‌شوند. محتوای رطوبتی 6، 10 و 14 درصد در دماهای 15 و 25 درجه سانتی گراد برای نگهداری طولانی مدت بذر باقلا قابل توصیه هستند.