جلد 11، شماره 48 - ( جلد 11 شماره 48- خرداد و تیر 1401 1401 )                   جلد 11 شماره 48 صفحات 176-165 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23222727.1401.11.48.11.2

XML English Abstract Print

مطالعه بازده و ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس در اندام‌های مختلف گل اروانه اورامانی (Hymenocrater longiflorus Benth.) رویش‌یافته در رویشگاه طبیعی استان کردستان
جلال خورشیدی* 1، علیرضا شایگان فر2 ، فاطمه باباخانی3
1- گروه علوم و مهندسی باغبانی، مرکز پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی، دانشگاه کردستان ، j.khorshidi@uok.ac.ir
2- گروه مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر
3- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه کردستان
چکیده:   (1410 مشاهده)
گل اروانه اورامانی (Hymenocrater longiflorus Benth.) متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae)، از گیاهان دارویی و معطر بومی ایران است. این گیاه دارای خواص ضد­میکروبی، ضد­قارچی و ضد­اکسایشی بوده و در طب سنتی در درمان بیماری­های پوستی استفاده می­گردد. در این پژوهش، شاخساره گیاه مذکور از رویشگاه طبیعی آن جمع­آوری و سپس اسانس اندام­های مختلف آن (برگ، گل و ساقه) با روش تقطیر با آب به کمک دستگاه کلونجر استخراج گردید. آنالیز اسانس­ها به کمک دستگاه­های کروماتوگرافی گازی متصل به اسپکتروفتومتر جرمی (GC/MS) و کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز یونیزاسیون شعله­ای (GC/FID) انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان اسانس برگ (4/0%) به مراتب بیش­تر از گل (2/0%) و ساقه (2/0%) بود. در هر سه اندام، سزکوئی­ترپن­ها بخش عمده اسانس را تشکیل می­دادند. بیش­ترین میزان مونوترپن­های هیدروکربنه (11/20%)، مونوترپن­های اکسیژنه (36/17%)، سزکوئی­ترپن­های هیدروکربنه (69/50%) و سزکوئی­ترپن­های اکسیژنه (89/27%) به­ترتیب در اسانس اندام­های ساقه، برگ، گل و ساقه مشاهده گردید. ترکیبات غالب اسانس برگ به­ترتیب بتاالمول، بی­سیکلوسزکوئی فلاندرن، آلفاپینن و 1و8-سینئول بودند. بی­سیکلوسزکوئی فلاندرن، بتاالمول، بتاکالارن و لینالول بخش عمده اسانس گل را تشکیل می­دادند و بتاالمول، بی­سیکلوسزکوئی فلاندرن، آلفاپینن و سابینن بیش­ترین میزان را در اسانس ساقه داشتند. تنوع مشاهده­شده در میزان و ترکیبات تشکیل­دهنده اسانس اندام­های مختلف گل اروانه اورامانی می­تواند ما را در شناسایی و بهره­برداری از ژنوتیپ­های مطلوب در راستای اهلی­سازی، کشت­و­کار و اصلاح این گیاه یاری نماید.
شماره‌ی مقاله: 11
واژه‌های کلیدی: اسانس، بتاالمول، سزکوئی‌ترپن‌ها، گل اروانه اورامانی
متن کامل [PDF 629 kb]   (486 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سایر موارد
دریافت: 1400/7/10 | پذیرش: 1400/8/18 | انتشار: 1401/3/2
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.