گل‌راعی یک گیاه دارویی سنتی است که برای درمان افسردگی و بهبود زخم استفاده می‌شود. وابستگی به منابع طبیعی و روش‌های کشت سنتی اغلب به ماه‌ها و سال‌ها زمان برای دست‌یابی به گیاهان دارویی نیاز دارد. ایجاد سیستم کشت سوسپانسیون ریشه نابجا می‌تواند تکثیر در مقیاس وسیع، بهبود نژاد و حفاظت از گونه را تسریع بخشد. اما بهینه‌سازی و تولید در مقیاس وسیع نیازمند افزایش بیومس و متابولیت‌های ثانویه ریشه است. در این پژوهش تاثیر غلظت‌های مختلف میواینوزیتول (50، 75، 100، 125، 150، 175، 200، 225، 250 و 275 میلی‌گرم بر لیتر) بر روی بیومس، فنل، فلاونوئید، درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی DPPH و مقادیر متابولیت‌های ثانویه ریشه نابجای گل‌راعی در پژوهشکده متابولیت‌های ثانویه منطقه مرکزی کشور در سال 1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در بین تیمارهای اعمال شده نشان داد که تیمارهای 125 و 150 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول دارای بیشترین مقادیر وزن خشک، نرخ رشد و نسبت رشد بودند. غلظت‌های 100 و 250 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار هایپریسین و سودوهایپریسین بودند. از نظر تولید مقدار هایپرفورین، تیمار 100 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول دارای بیشترین میزان بود و غلظت 125 میلی‌گرم کمترین تاثیر را بر میزان هایپرفورین داشت. تفاوت معنی‌داری بین تیمارها از نظر مقدار فنل و فلاونوئید وجود داشت بطوری‌که تیمارهای 75 و 225 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول دارای بیشترین مقدار فنل و تیمار 75 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول دارای بیشترین مقدار فلاونوئید در بین تیمارهای اعمال شده بودند. روند تغییرات درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی DPPH در بین تیمارها متفاوت بود بطوری‌که مقدار 50 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول دارای کمترین درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی DPPH بود، ولی بیشترین درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی DPPH در تیمار 75 میلی‌گرم بر لیتر میواینوزیتول مشاهده شد. از آنجایی که پتانسیل تحریک متابولیت ثانویه در میان انواع کشت‌ها، الیسیتورها، شرایط اعمال تیمارهای مختلف و دیگر پارامترها متفاوت است، تحقیقات بیشتر برای بهینه‌سازی دستورالعمل‌های بهتر و کارآمدتر ضروری می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: الیسیتور، فنل، فعالیت آنتی اکسیدانتی، هایپریسین

متن کامل [PDF 789 kb]   (1120 دریافت)