به منظور پرآوری درون‌شیشه‌ای خیار (Cucumis sativus L.) با روش اندام‌زائی، ریزنمونه‌های برگ‌بذری دو رقم "بت‌آلفا" و "دستگردی" استفاده شدند. در طی مراحل اندام‌زائی جهت ایجاد شاخساره، محیط‌های کشت MS حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر بنزیل‌آمینوپورین (BAP) بعلاوه 8 حالت ترکیبی آبسیزیک اسید (ABA) (0 و 1 میلی‌گرم در لیتر)، نیترات نقره (0 و 5 میلی‌گرم در لیتر) و سفوتاکسیم (0 و 200 میلی‌گرم در لیتر) ارزیابی شدند. نتایج حاصل از اندام‌زائی بیانگر تاثیر معنی‌دار ABA بر روی افزایش درصد القاء شاخساره و تعداد شاخساره بود. نیترات نقره تنها در محیط‌های فاقدABA  موجب افزایش معنی‌دار درصد القاء شاخساره و تعداد شاخساره گردید. همچنین اثر نامطلوب سفوتاکسیم مشاهده نشد و حتی در یک حالت افزایش تعداد شاخساره‌های  القائی تحت تاثیر سفوتاکسیم مشاهده گردید. جهت ریشه‌زائی، شاخساره‌های جدا شده بر روی 5 محیط مختلف شامل یک محیط فاقد تنظیم‌کننده رشد و چهار محیط حاوی ایندول بوتیریک اسید (IBA) (1/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) یا نفتالن استیک اسید (NAA) (1/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) قرار گرفتند. بیشترین تعداد ریشه در هر شاخساره در ارقام "بت‌آلفا" (4/9) و "دستگردی" (6/8) در محیط حاوی 1/0 میلی‌گرم در لیتر IBA مشاهده گردید. جهت ارزیابی پایداری ژنتیکی در بین کلون‌های حاصل، 10 گیاهچه باززائی شده از رقم بت‌آلفا به صورت تصادفی انتخاب و توسط نشانگر AFLP بررسی شدند. همچنین 10 گیاهچه باززائی شده از هر دو رقم تحت بررسی سیتوژنتیکی قرار گرفتند. با استفاده از 9 ترکیب آغازگری نشانگر  AFLPدر مجموع 293 باند تکثیر شدند که همگی یک شکل و بدون تنوع سوماکلونال بودند. شمارش کروموزومی سلول‌های مریستمی ریشه بیانگر ثبات پلوئیدی در کلون‌های حاصل بود.

واژه‌های کلیدی: القاء ریشه، اندام‌زائی، تنوع سوماکلونال، برگ‌بذری، شمارش کروموزومی

متن کامل [PDF 646 kb]   (680 دریافت)