فرآیند و کارکرد گیاهی

به‌منظور بررسی اثر همزیستی اندوفیتی و محلول­‌پاشی اسپرمیدین بر فلورسانس کلروفیل و رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا
(Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری آزمایشی به‌­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور‌های آزمایش شامل تنش شوری در سه سطح (صفر، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، تیمار همزیستی قارچی شامل چهار سطح عدم­تلقیح (شاهد)، تلقیحPiriformospora indica  (Pi)، تلقیح Trichoderma virens (Trich) و تلقیح همزمان دو قارچ (Pi+Trich) و تیمار
محلول­‌پاشی پلی‌آمین اسپرمیدین در سه سطح (صفر، 75/0 و 5/1 میلی‌مولار) بود. نشاهای گیاه استویا پس از تلقیح با تیمارهای قارچی تا اواخر مرحله رویشی با آب معمولی و سپس به­مدت دو هفته با تیمارهای آب شور که حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب­مقطر بود، آبیاری شدند. تیمار اسپرمیدین یک هفته قبل از اعمال تنش شوری اعمال شد. نتایج نشان داد در شرایط شور تلقیح با قارچ‌های اندوفیت به‌ویژه Pi+Trich مقدار فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و کارایی کوانتومی فتوشیمیایی مؤثر فتوسیستم II [Y(II)] را افزایش و کارایی کوانتومی غیر‌­فتوشیمیایی تنظیم‌­شده فتوسیستم II [Y(NPQ)] و کارایی کوانتومی غیر­‌فتوشیمیایی تنظیم­نشده فتوسیستم II [Y(NO)] را کاهش داد. از طرفی همزیستی قارچی به‌­ویژه Pi+Trich و محلول‌­پاشی اسپرمیدین 75/0 میلی‌مولار منجر به افزایش Fm، Fv و Fv/Fm شد. در تمام سطوح شوری تلقیح با تیمار‌های قارچی و برهمکنش قارچ و اسپرمیدین، غلظت کلروفیل a را بهبود بخشید. در مجموع کاربرد قارچ‌های اندوفیت به­‌ویژه تلقیح همزمان دو قارچ در تمام سطوح شوری باعث بهبود پارامترهای فلورسانس کلروفیل و تعدیل اثر تخریبی شوری شد. همچنین پلی‌آمین اسپرمیدین (به‌ویژه در غلظت 75/0 میلی‌مولار) موجب بهبود تحمل گیاه به تنش شوری با قارچ‌های اندوفیت اثر هم­‌افزایی داشت.