فرآیند و کارکرد گیاهی

سیاه دانه از خانواده آلاله، ﮔﻴﺎﻫﻲ یک ﺳﺎﻟﻪ است ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزش داروﻳﻲ، در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻓﺮآوردهﻫﺎی آراﻳﺸﻲ- ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد. اﺳﻴﺪﺳﺎﻟﻴﺴﻴﻠﻴﻚ ﻳﻚ ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪه رﺷﺪ دروﻧﻲ، ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻓﻨﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻧﻘﺶ دارد و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲﺷﻮد. به منظور بررسی اثر تنش شوری و اسید سالیسیلیک بر برخی پارامترهای رشدی شامل کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید، پرولین، مالون د آلدئید، سایر آلدئیدها، لیپوکسیژناز و گایوکل پراکسیداز در گیاه دارویی سیاه دانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی در سال 1395 در گلخانه دانشگاه ایلام، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری درسه ﺳﻄﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻔﺮ (ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺪون ﺷﻮری)، 25و75 میلی مولار و ﻋﺎﻣﻞ اسید سالیسیلیک در سه ﺳﻄﺢ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد (ﺷﺎﻫﺪ)، 75/0، 5/1 میلی مولار بود. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش معنی‌دار کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید و افزایش معنی‌دار پرولین، لیپوکسیژناز، مالون دی آلدئید و سایر آلدئیدها گردید.  و میزان گایوکل پراکسیداز در تیمارهای متفاوت، اسید سالیسیلیک افزایش یافته است در شرایط تنش شوری، تیمار اسید سالیسیلیک موجب افزایش کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید، پرولین و گایوکل پراکسیداز شد، اما مالون د آلدئید، سایر آلدئیدها و لیپوکسیژناز کاهش  یافت. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می­رسد پیش تیمار اسید سالیسیلیک اثرات مضر تنش شوری در گیاه سیاهدانه را کاهش داده است.