جلد 14، شماره 69 - ( جلد 14، شماره 69، آذر و دی 1404 )
جلد 14 شماره 69 صفحات 156-141 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Amiri M, Majidi M M, Saeidi G. Response of ion contents and physiological traits to salinity and drought stress and genotype selection in safflower (Carthamus tinctorius). Plant Process and Function 2025; 14 (69) : 8
URL: http://jispp.iut.ac.ir/article-1-2210-fa.html
URL: http://jispp.iut.ac.ir/article-1-2210-fa.html
امیری مینا، مجیدی محمد مهدی، سعیدی قدرت اله. واکنش محتوای عناصر و صفات فیزیولوژیک به تنش شوری و خشکی و گزینش
ژنوتیپ در گلرنگ (Carthamus tinctorius). فرآیند و کارکرد گیاهی. 1404; 14 (69) :141-156
مینا امیری1 
، محمد مهدی مجیدی*2 ، قدرت اله سعیدی1
، محمد مهدی مجیدی*2 ، قدرت اله سعیدی1
1- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
2- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران ،majidi@iut.ac.ir
2- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران ،
چکیده: (19 مشاهده)
تنشهای غیرزیستی از جمله تنشهای شوری و خشکی نقش بسیار مهمی در کاهش عملکرد گیاهان دارند. صفات فیزیولوژیک نسبت به صفات مرفولوژیک و زراعی توانایی بیشتری در شناسایی و تفکیک پاسخ گیاه به شرایط تنش دارند و میتوانند به عنوان شاخصهای مؤثرتری در غربالگری ژنوتیپهای متحمل به تنش مورد استفاده قرار گیرند. از تلاقی بین گونهای میتوان به منظور افزایش تنوع ژنتیکی، انتقال سازگاری و افزایش تحمل به تنشهای شوری و خشکی و ایجاد ارقام جدید استفاده کرد. در این مطالعه 10 ژنوتیپ شامل چهار لاین خالص نوترکیب (RIL) که حاصل از تلاقی دو گونه Carthamus tinctorius با C. palaestinus و C. oxyacanthus (با کد TP و TO) بودند، گونه والدینی C. tinctorius، دو رقم رایج داخلی کشور (رقمهای کوسه و پدیده) و سه ژنوتیپ منتخب حاصل از مطالعات قبلی، در سه محیط شامل خشکی (90 درصد تخلیه رطوبتی)، نرمال (50 درصد تخلیه رطوبتی) و شوری (EC=20 dSm-1) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد تنوع بالایی بین ژنوتیپهای مورد مطالعه از لحاظ کلیه صفات و تحمل به تنش شوری و خشکی وجود دارد. تنش خشکی و شوری باعث کاهش عملکرد (به ترتیب 34 و 54 درصد) و محتوای نسبی آب برگ (به ترتیب 32 و 40 درصد) و افزایش فعالیت آنزیمهای
آنـتیاکسیدانی (آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و کاتالاز) شد. ضرایب همبستگی نشان داد رابطه مثبت و معنیداری بین محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه در ارقام مورد بررسی وجود داشت. در شرایط تنش شوری مقدار سدیم با فعالیت آنزیم آسکوربات و همچنین عملکرد دانه با شاخص تحمل دارای همبستگی مثبت و معنیداری بودند. با توجه به افزایش بیشتر فعالیت آنزیمی در اثر تنش شوری و کمتر بودن تغییر محتوای نسبی آب برگ در اثر این تنش در مقایسه با تنش خشکی و بهدنبال آن کاهش بیشتر عملکرد دانه در اثر تنش خشکی، میتوان نتیجه گرفت که ژنوتیپهای مورد مطالعه در مقابل تنش شوری تحمل بیشتری نسبت به تنش خشکی نشان دادهاند. ژنوتیپهای متحمل به هر دو شرایط تنش خشکی و شوری شناسایی شدند به طوریکه میتوان ژنوتیپ61TP (حاصل از تلاقی بین گونهای) را به عنوان ژنوتیپ متحمل به شوری، ژنوتیپ G59 (منتخب جهانی) را متحمل به خشکی و ژنوتیپ G47 (منتخب جهانی) و رقم تجاری پدیده را حساس به شرایط تنش معرفی کرد. از ژنوتیپهای شناساییشده میتوان برای آزادسازی ارقام جدید یا تلاقی و استفاده در مطالعات آتی استفاده کرد.
آنـتیاکسیدانی (آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و کاتالاز) شد. ضرایب همبستگی نشان داد رابطه مثبت و معنیداری بین محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه در ارقام مورد بررسی وجود داشت. در شرایط تنش شوری مقدار سدیم با فعالیت آنزیم آسکوربات و همچنین عملکرد دانه با شاخص تحمل دارای همبستگی مثبت و معنیداری بودند. با توجه به افزایش بیشتر فعالیت آنزیمی در اثر تنش شوری و کمتر بودن تغییر محتوای نسبی آب برگ در اثر این تنش در مقایسه با تنش خشکی و بهدنبال آن کاهش بیشتر عملکرد دانه در اثر تنش خشکی، میتوان نتیجه گرفت که ژنوتیپهای مورد مطالعه در مقابل تنش شوری تحمل بیشتری نسبت به تنش خشکی نشان دادهاند. ژنوتیپهای متحمل به هر دو شرایط تنش خشکی و شوری شناسایی شدند به طوریکه میتوان ژنوتیپ61TP (حاصل از تلاقی بین گونهای) را به عنوان ژنوتیپ متحمل به شوری، ژنوتیپ G59 (منتخب جهانی) را متحمل به خشکی و ژنوتیپ G47 (منتخب جهانی) و رقم تجاری پدیده را حساس به شرایط تنش معرفی کرد. از ژنوتیپهای شناساییشده میتوان برای آزادسازی ارقام جدید یا تلاقی و استفاده در مطالعات آتی استفاده کرد.
شمارهی مقاله: 8
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
