جلد 14، شماره 65 - ( جلد 14، شماره 65، فروردین و اردیبهشت 1404 )
جلد 14 شماره 65 صفحات 20-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Esmaeilzadeh-Moridani M, Esfahani M, Aalami A, Moumeni A, Khaledian M. Evaluation of root response to drought stress in aerobic, flooded and upland rice genotypes (Oryza sativa L.). Plant Process and Function 2025; 14 (65) : 1
URL: http://jispp.iut.ac.ir/article-1-2106-fa.html
URL: http://jispp.iut.ac.ir/article-1-2106-fa.html
اسماعیل زاده مریدانی محجوبه، اصفهانی مسعود، اعلمی علی، مومنی علی، خالدیان محمدرضا. ارزیابی پاسخ ریشه به تنش خشکی در ژنوتیپ‌های هوازی، غرقابی و آپلند برنج
(Oryza sativa L.). فرآیند و کارکرد گیاهی. 1404; 14 (65) :1-20
1- گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت و بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جیرفت، ایران، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جیرفت، ایران
2- استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران ،esfahani@guilan.ac.ir
3- استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
4- مؤسسه تحقیقات برنج کشور ـ معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران
5- گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر، رشت، ایران
2- استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران ،
3- استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
4- مؤسسه تحقیقات برنج کشور ـ معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران
5- گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست پژوهشکده حوزه آبی دریای خزر، رشت، ایران
چکیده: (83 مشاهده)
آزمایش در دو سال متوالی (1395 و 1396) در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. در هر دو سال، کشت در لولههای پلیاتیلنی انجام شد. در سال اول، آزمایش با 16 ژنوتیپ برنج (هوازی، آپلند و غرقابی) و شرایط بهینه آبیاری در سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. با توجه به نتایج تجزیه خوشه‌ای چهار رقم شامل وندانا، ندا و طارم محلی و یک ژنوتیپ آپلند (IR83141-11) برای آزمایش سال دوم انتخاب شدند. آزمایش سال دوم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل شامل ژنوتیپ‌های منتخب برنج و وضعیت آب خاک (آبیاری بهینه و تنش خشکی) بودند. برای توصیف روند ماده خشک ریشه و شاخساره و نسبت ریشه به شاخساره از مدلهای بتا و نمایی استفاده شد. بر اساس پارامترهای بهدست آمده از مدلها، پاسخ ارقام برنج به تنش خشکی به‌صورت کاهش ماده خشک شاخساره و ریشه و کاهش سرعت رشد شاخساره و ریشه بود. تفاوت در ماده خشک شاخساره در دو شرایط آبیاری در رقم طارم محلی بیشتر (2/16 گرم در بوته) و در ژنوتیپ آپلند (IR83141-11) کمتر (7/6 گرم در بوته) از سایر ژنوتیپها بود. شاخساره بیشتر از ریشه تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت و کاهش نشان داد. تفاوت در ماده خشک ریشه در دو شرایط آبیاری در رقم طارم محلی بیشتر (1 گرم در بوته) و در ژنوتیپ آپلند کمتر (09/0 گرم در بوته) از سایر ژنوتیپها بود. تنش خشکی باعث تسریع سه روزه در رسیدن به حداکثر سرعت رشد و شش روزه در زمان وقوع حداکثر تجمع ماده خشک در رقم وندانا شد. در اثر تنش خشکی زمان رسیدن به بیشینه ماده خشک ریشه در ارقام ندا و وندانا (با اختلاف 6/4 و 13/0 روز) کاهش و در ژنوتیپ آپلند و رقم طارم محلی (با اختلاف 5/2 و 5/6 روز) افزایش داشتند. ارقام ندا تسریع پنج روزه و طارم محلی تأخیر هفت روزه در رسیدن به حداکثر ماده خشک ریشه داشتند. نسبت ریشه به شاخساره در ژنوتیپ‌های هوازی و آپلند، خصوصاً در مراحل اولیه رشد بیشتر از ژنوتیپ‌های غرقابی بود که این موضوع نشاندهنده ساختار ریشه گستردهتر در این ژنوتیپها است. غیر از رقم طارم محلی، در بقیه ژنوتیپها وزن خشک ریشه در عمقهای پایینتر خاک نسبت به شرایط آبیاری کامل بیشتر بود. ژنوتیپ‌های وندانا، آپلند و ندا که در این آزمایش از نظر صفات ریشهای نظیر حجم، ماده خشک، عمق نفوذ ریشه و انعطافپذیری در شرایط تنش خشکی، برتر بودند، برای مطالعات تکمیلی توصیه میشوند.
شماره‌ی مقاله: 1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
