1- گروه اکولوژی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان ، oloumi.ha@gmail.com
2- بخش زیستشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده: (3002 مشاهده)
ملاتونین (ان-استیل 5- متوکسی تریپتامین) یک ترکیب ایندولی مشتق از تریپتوفان بوده و در کلروپلاست و میتوکندری سلولهای گیاهی سنتز میشود. ملاتونین در تمام گونههای گیاهی یافت میشود و مقدار آن به اندام یا بافت گیاهی بستگی دارد. از آنجاییکه این مولکول دارای عملکردهای متعددی در گیاه است، بهعنوان تنظیمکننده رشد گیاهی در نظر گرفته میشود. از عملکردهای مهم ملاتونین، تأثیر قابلتوجه آن بر هورمونهای اکسین، جیبرلین، سیتوکینین و اسید آبسیزیک است. ملاتونین دارای فعالیتهای آنتیاکسیدانی و مشابه اکسین در گیاهان است. ملاتونین دارای نقشهای متعددی در پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه مانند بهبود جوانهزنی بذر و رشد جنین، فتوسنتز (مقدار رنگیزهها، تنفس نوری، هدایت روزنهای و مصرف آب)، تولید بذر و میوه، تنظیم اسمزی و متابولیسم است. ملاتونین در افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنشهای غیرزیستی مانند خشکسالی، سرما، گرما، شوری، آلایندههای شیمیایی، علفکشها و اشعه ماوراء بنفش نقش دارد. اثرات متنوع ملاتونین در بروز پاسخهای فیزیولوژیکی را به ویژگی آنتیاکسیدانی آن نسبت میدهند. ملاتونین بهعنوان یک آنتیاکسیدان در بسیاری از فعالیتهای سلولی عمل کرده و در گیاهان بهعنوان یک روبشگر عالی گونههای فعال اکسیژن (ROS) و گونههای فعال نیتروژن (RNS) است. همچنین ملاتونین موجب فعالشدن پاسخ آنتیاکسیدانی سلول و فاکتورهای رونویسی مختلف شده، درنتیجه آنزیمهای آنتیاکسیدانی مانند سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز و آنزیمهای چرخه آسکوربات-گلوتاتیون فعال میشوند. این ترکیب، همچنین بهعنوان تنظیمکننده ریتم شبانهروزی، محافظ و محرک رشد سلول، در ریشهزایی و محافظت در برابر عوامل تنشزا نقش دارد. بنابراین، با توجه به ویژگیهای ذکرشده میتوان از ملاتونین برای بهبود کیفی محصولات زراعی و باغی در برابر شرایط نامساعد محیطی و تنشهای غیرزیستی استفاده کرد.
شمارهی مقاله: 3
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تنظیم کننده های رشد گیاهی دریافت: 1400/8/17 | پذیرش: 1401/4/14 | انتشار: 1401/9/2
ارسال پیام به نویسنده مسئول