safaii L, sefidkon F, Davazdahemami S, AminAzarm D. A study the effects of organic and chemical fertilizers on oil yield and essential oil components in Satureja spicigera Jamzad in Isfahan. Plant Process and Function 2022; 11 (48) : 18
URL:
http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1553-fa.html
صفایی لیلی، سفیدکن فاطمه، دوازده امامی سعید، امین آزرم داود. اثر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد اسانس و ترکیبات تشکیلدهنده آن در گیاه مرزه
سنبلهای (Satureja spicigera Jamzad) در اصفهان. فرآیند و کارکرد گیاهی. 1401; 11 (48) :283-298
URL: http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1553-fa.html
1- بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان ، lilisafaii1971@gmail.com
2- بخش تحقیقات گیاهان داروئی و معطر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
3- بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان
4- بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان
چکیده: (1235 مشاهده)
مدیریت تغذیه عاملی مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی بوده که منجر به بهبود عملکرد کمی و کیفی آنها میگردد. در این راستا آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار بهمدت سه سال روی گیاه دارویی مرزه سنبلهای (Satureja. spicigera Jamzad) انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل، نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 25 کیلوگرم در هکتار پتاسیم+ 25 کیلوگرم در هکتار فسفر)، کود گاوی پوسیده (30 و 60 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (5 تن در هکتار) و نیز ترکیبی از نسبتهای مختلف کودهای شیمیایی و آلی در مقایسه با تیمار شاهد بود. اندام هوایی گیاهان در مرحله 50 درصد گلدهی برداشت و پس از خشکشدن با استفاده از روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر اسانسگیری گردید. شناسایی ترکیبهای اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) انجام شد. براساس نتایج بدست آمده حداکثر درصد و عملکرد اسانس در این گونه در سال سوم آزمایش و بهترتیب معادل 96/2 درصد و 02/58 کیلوگرم در هکتار بود. طبق نتایج حاصل از سالهای آزمایش مشخص شد که تیمار تلفیقی 50 کیلوگرم در هکتار ازت، 25 کیلوگرم در هکتار فسفر و 25 کیلوگرم در هکتار پتاسیم بههمراه 5 تن در هکتار ورمیکمپوست سال سوم، بیشترین عملکرد اسانس را به خود اختصاص داد. 13 ترکیب در اسانس گیاه تشخیص داده شد که سه ترکیب تیمول (2/56-14/26 درصد)، گاماترپینن (95/30-8/12 درصد) و پاراسیمن (85/16-2/7 درصد) با مجموع بیش از 97 درصد حجم اسانس، بیشترین مقدار را داشتند. براساس نتایج تحقیق، عملکرد کیفی اسانس این گونه کمتر تحتتأثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت اما عملکرد کمی اسانس تحتتأثیر تغذیه تلفیقی افزایش معنیداری داشت که بهطور غیرمستقیم باعث افزایش عملکرد کیفی اسانس نیز میگردد. همچنین، استفاده از کود آلی ورمیکمپوست بههمراه کودهای شیمیایی جهت افزایش عملکرد اسانس این گیاه توصیه میشود.
شمارهی مقاله: 18
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر موارد دریافت: 1400/3/24 | پذیرش: 1400/9/20 | انتشار: 1401/3/2
ارسال پیام به نویسنده مسئول