Amirikhah R, Etemadi N, Sabzalian M R, Nikbakht A. Morpho-physiological effects of gamma radiation on Tall
fescue (Festuca arundinacea Scurb.). Plant Process and Function 2023; 11 (47) : 3
URL:
http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1541-fa.html
1- گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
2- گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان ، etemadin@cc.iut.ac.ir
3- گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
چکیده: (1350 مشاهده)
پرتوگاما از پرتوهای یونساز است که بهمنظور القاء جهش در گونههای مختلف گیاهی استفاده میگردد. این مطالعه بهمنظور بررسی پاسخهای رشدی و فیزیولوژیکی دو ژنوتیپ 75C (ژنوتیپ بومی) و Pacer (ژنوتیپ خارجی) از گونه چمانواش بلند به پرتوگاما و همچنین تعیین دز مناسب پرتوگاما جهت استفاده در برنامه بهنژادی از طریق جهش این گونه صورت گرفت. بذرهای هر دو ژنوتیپ در معرض دزهای مختلف پرتو شامل 50، 100، 150، 200، 300 و 400 گری حاصل از چشمه کبالت 60 قرار گرفتند. نمونههای پرتودیده بههمراه نمونههای شاهد در گلدان کشت و در شرایط گلخانه نگهداری شدند. نتایج نشان داد که دز پایین پرتوگاما (50 گری) اثر محرکی بر میزان رشد گیاهچه هر دو ژنوتیپ مورد بررسی داشت. بههرحال، دزهای بالای پرتو (100 تا 400 گری) سبب کاهش معنیداری در صفات درصد زندهمانی و ارتفاع گیاه و افزایش تعداد روز تا سبزشدن در هر دو ژنوتیپ گردید. همچنین، دزهای بالای پرتو سبب کاهش معنیداری در فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و افزایش معنیداری در میزان پرولین و مالوندیآلدهید در گیاهچه هر دو ژنوتیپ در مقایسه با گیاهان شاهد گردید. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد که همبستگی مثبتی بین زندهمانی و رشد گیاه با میزان فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی وجود دارد. بااینحال، رشد گیاه همبستگی منفی با میزان پرولین و مالوندیآلدهید بعد از پرتودهی نشان داد. در ژنوتیپ بومی چمانواش (75C) حساسیت بیشتری به تنش پرتوگاما از لحاظ میزان رشد نسبت به ژنوتیپ خارجی Pacer مشاهده گردید. براساس تجزیه پروبیت، دزهای 212 و 223 گری پرتوگاما بهعنوان دزهای 50 درصد کشندگی (LD50) بهترتیب در ژنوتیپ 75C و Pacer تعیین شد. براساس نتایج حاصل از این بررسی، تنش پرتوگاما تأثیر منفی بر زندهمانی، ویژگیهای مورفولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی چمانواش بلند نشان داد و دزهای 200 تا 250 گری میتواند بهعنوان دز مناسب پرتوگاما جهت استفاده در برنامههای بهنژادی از طریق جهش در این گونه مورداستفاده قرار گیرد.
شمارهی مقاله: 3
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر موارد دریافت: 1400/2/28 | پذیرش: 1400/7/12 | انتشار: 1401/2/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول