گروه علمی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ، gholinezhad1358@yahoo.com
چکیده: (864 مشاهده)
به منطور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و محلولپاشی با تعدیل کنندههای تنش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار از آبان ماه تا اسفندماه سال 1397 در گلخانه و آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل دور آبیاری با 4 سطح (3، 6، 9 و 12 روز) و تعدیل کنندههای تنش خشکی در چهار سطح (عدم محلولپاشی (شاهد)، محلولپاشی با اسید سالیسیلیک با غلظت 2 میلیمولار، گلایسین بتائین با غلظت 5 میلیمولار و سولفات روی با غلظت 5 در هزار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و تعدیل کنندههای تنش بر صفات مورفولوژیک، رنگیزههای فتوسنتزی و درصد و عملکرد اسانس معنیدار بود. بیشترین (419/0 گرم در گلدان) و کمترین (045/0 گرم در گلدان) وزن خشک ریشه به ترتیب از تیمار دور آبیاری 3 روز در شرایط محلولپاشی با سولفات روی و دور آبیاری 12 روز در شرایط بدون محلولپاشی بدست آمد. با افزایش دور آبیاری از سه روز به 12 روز، ارتفاع بوته، طول ریشه، قطر ریشه، قطر ساقه، محتوای کلروفیل a و b و محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت اما پرولین، نشت الکترولیت، درصد اسانس و دمای برگ افزایش معنیداری پیدا کرد. به نظر میرسد در تمام سطوح آبیاری، محلولپاشی با گلایسین بتائین در مقایسه با سایر تعدیل کنندهها در افزایش محتوای کلروفیل a، محتوای نسبی آب برگ و کاهش نشت الکترولیت در تمام سطوح آبیاری موثرتر بود. میزان پرولین با کاربرد سولفات روی افزایش معنیداری یافت و محلولپاشی با سالیسیلیک اسید باعث کاهش دمای داخلی برگ گردید. بیشترین دمای داخلی برگ (93/23 سانتیگراد) و پرولین (99/180 میلیمول در کیلوگرم وزن خشک برگ) و کمترین دمای داخلی برگ (12/21 سانتیگراد) و پرولین (02/131 میلیمول در کیلوگرم وزن خشک برگ) به ترتیب از تیمار دور آبیاری 12 و 3 روز حاصل شد. اگرچه بیشترین درصد اسانس (13/0 درصد) از دور آبیاری 9 روز حاصل شد اما با توجه به کاهش شدید رشد گیاه، عملکرد اسانس در این تیمار کاهش معنیداری یافت و کمترین مقدار عملکرد اسانس از دور آبیاری 12 روز (007/0 گرم بر گلدان) بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده در این آزمایش میتوان بیان کرد که هر چند با افزایش فواصل آبیاری و بهتبع آن بروز تنش خشکی از عملکرد گیاه همیشه بهار کاسته میشود اما با کاربرد تعدیل کننده های تنش خشکی میتوان تا حدی اثرات سوء تنش خشکی بر این گیاه را کاهش داد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تنش خشكي دریافت: 1398/3/9 | پذیرش: 1398/8/8 | انتشار: 1399/2/22