فرآیند و کارکرد گیاهی

به­منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید، گلایسین­بتائین و گاما آمینوبوتیریک اسید بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی کارلا (Momordica charantia L.) تحت تنش کم­آبی آزمایشی به­صورت کرت­های خرد­شده در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) به­عنوان فاکتور اصلی و دو سطح سالیسیلیک اسید (2 و 4 میلی­مولار)، گلایسین­بتائین (50 و 100 میلی­مولار) و گاما آمینوبوتیریک اسید (10 و 20 میلی­مولار) به­همراه شاهد به­عنوان فاکتور فرعی به­کار برده شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل کل (72/1 میلی­گرم بر گرم) در سطح آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی با 50 میلی­مولار گلایسین­بتائن حاصل شد. کاربرد برگی 50 میلی­مولار گلایسین­بتائین در سطح آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی بیشترین میزان کاروتنوئید (79/0 میلی­گرم بر گرم) و آنتوسیانین (51/5 میکرومول بر گرم) را موجب شد. حداکثر مقدار فنل (11/20 میلی­گرم بر گرم) و فلاونوئید کل (41/4 میلی­گرم بر گرم) در تنش کم­آبی 50 درصد ظرفیت زراعی با 100 میلی­مولار گلایسین­بتائین به­دست آمد. کاربرد 4 میلی­مولار سالیسیلیک اسید در سطح آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی حداکثر مقدار ویتامین ث (45/65 میلی­گرم بر گرم) میوه را موجب شد. بیشترین مقدار مواد جامد محلول (18/7%) با محلول­پاشی 100 میلی مولار گلایسین­بتائین در تنش کم­آبی 50 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. با توجه به نتایج به­دست آمده کاربرد سطوح مختلف گلایسین­بتائین در شرایط تنش کم­آبی جهت تعدیل شرایط تنش و بهبود خصوصیات فیزیولوژیک گیاه کارلا پیشنهاد می­شود.