مریم گلی اصفهانی (.reuterana Boiss Salvia) گیاهی علفی و پایا متعلق به خانواده نعناع و بومی ایران است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات به وجود آمده در میزان و ترکیبات اسانس این گونه در شرایط مزرعهای(کرج و ابهر) در مقایسه با رویشگاه طبیعی (آرادان) انجام پذیرفت. اندام هوایی گیاهان در زمان گلدهی، جمعآوری و اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج شد. شناسایی ترکیبات اسانسها توسط کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی(GS-MS) انجام شد. انتقال این گیاه از رویشگاه طبیعی به شرایط زراعی سبب افزایش ارتفاع گیاه، وزن خشک گیاه، میزان اسانس و تغییر کمّی و کیفی اجزاء اسانس شد. نتایج نشان داد بازده اسانس در شرایط رویشگاهی و زراعی کرج و ابهر به ترتیب 14/0، 18/0 و 2/0 درصد وزنی به وزنی بود. در مجموع 47 ترکیب در اسانس مریم گلی اصفهانی وجود داشت که 5/57% آنها (27 ترکیب) در هر سه منطقه مشترک بودند. دو ترکیبهای اصلی در اسانس نمونه رویشگاهی Germacrene– D (15/23%) و Spathulenol (18/10%) بود. دو ترکیب عمده اسانس گیاهان کشت شده در کرج و ابهر Linalool (به ترتیب 1/21% و 41/17%) و Germacrene–D (به ترتیب 4/19% و 8/16%) شناسایی شد. برخلاف اسانس گیاه کشت شده در ابهر که دارای بیشترین میزان مونوترپنهای هیدروکربنه بود، اسانس گیاهان جمعآوری شده از رویشگاه آرادان کمترین میزان مونوترپنهای هیدروکربنه را به خود اختصاص داد. به علاوه، کمترین و بیشترین میزان سزکوئیترپن هیدروکربنه و نیز میزان کل سزکوئیترپنها به ترتیب در ابهر و آرادان مشاهده شد. به نظر میرسد بالاتر بودن میانگین دمای سالیانه در آرادان، فرآیندهای تولید اسانس در این گیاه را به سمت تولید سزکوئیترپنها سوق میدهد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |