فرآیند و کارکرد گیاهی

گندم مهم‌ترین غله جهان و نیز ایران محسوب می‌شود. در تحقیقات مربوط به اثر تغییر اقلیم بر تولید گندم درجه حرارت به عنوان عاملی تاثیر گذار بر رشد و عملکرد مورد ارزیابی قرار می­گیرد. از سوی دیگر نیتروژن نیز از مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌‌ترین مواد مغذی گیاه برای تولید محصول است و مدیریت صحیح کودهای حاوی نیتروژن بسیار حائز اهمیت است. این مطالعه طی یک آزمایش گلخانه‏ای به منظور ارزیابی اثرات دمای محیط و سطوح مختلف نیتروژن بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیکی رقم گندم بهار در سال‌ 1394 به اجرا درآمد. این آزمایش با چهار سطح نیتروژن (0، 50، 100 و150 میلی‌گرم درکیلوگرم از منبع نیترات آمونیوم با 33 درصد نیتروژن) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دو محیط با دماهای معمول (25±3 درجه سلسیوس) و دمای افزایش یافته (±3 34  درجه سلسیوس) انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش دما، مقدار صفات اندازه­گیری شده به جز غلظت نیتروژن اندام هوایی کاهش یافت. افزایش دما در سطوح 0، 50، 100 و 150 میلی‌گرم کود نیتروژن درکیلوگرم خاک به ترتیب وزن خشک اندام هوایی هر بوته را به مقدار 16/1 گرم یا 50 درصد، 47/0 گرم یا 21 درصد، 45/0 یا 16 درصد و 81/0 یا 26 درصد کاهش داد. بیشترین ماده خشک اندام هوایی در دمای معمول در غلظت 150 میلی‌گرم کود نیتروژن درکیلوگرم خاک و در دمای افزایش یافته در غلظت 100 میلی‌گرم کود نیتروژن درکیلوگرم خاک به دست آمد. به نظر می‌رسد افزایش دما بازدهی مصرف کود نیتروژن را در گندم در مرحله رشد سنبله کاهش می‌دهد.