TY - JOUR JF - jispp JO - VL - 11 IS - 47 PY - 2023 Y1 - 2023/1/01 TI - Impact of drought stress on morphological and physiological traits in some Iranian grape cultivars TT - تأثیر تنش خشکی روی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در برخی ارقام انگور ایرانی N2 - کمبود بارش و افزایش دما در بسیاری از مناطق باعث بروز مشکلاتی در کشت و کار محصولات کشاورزی شده است. با توجه به اهمیت انگور به­عنوان محصولات مهم اقتصادی در باغبانی، شناسایی و کاربرد ارقام مقاوم به تنش خشکی یکی از گام‌های اولیه و مهم­ترین اهداف در برنامه‌های اصلاحی این گیاه است. برای این منظور یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1399 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش خشکی و شش رقم از انگور بود. در این تحقیق سطح برگ، تعداد برگ، طول شاخه، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل کل، کاروتنوئید، میزان نشت یونی، مالون ‌دی‌آلدئید، کل قند محلول، پرولین و میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش سطح تنش خشکی در شش رقم انگور میزان پارامترهای رشدی گیاه، محتوای نسبی آب برگ، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی به­طور معنی‌داری (P<0.01) کاهش یافت که بیشترین کاهش در سطح تنش 25 درصد نیاز آبی مشاهده شد. همین­طور با افزایش سطح تنش خشکی میزان نشت یونی، مالون ‌دی‌آلدئید، کل قند محلول، پرولین و میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در بیشتر ارقام افزایش معنی‌داری پیدا کرد. با افزایش تنش خشکی به 25% رطوبت ظرفیت مزرعه بیشترین و کمترین درصد کاهش سطح برگ در مقایسه با شاهد به­ترتیب در رقم کوپک بوغان (68%) و قره شیلیق (45%) مشاهده شد. در بین ارقام مورد مطالعه، بیشترین و کمترین میزان نشت یونی به­ترتیب در ارقام آق‌شیلیق و قره‌شیلیق که دارای مقادیر 9/36 % و 8/32 % بودند، مشاهده شد. بیشترین میزان پرولین در بین ارقام مورد مطالعه در رقم قره‌شیلیق (14/0 مایکرومول بر گرم وزن تر) و کمترین آن در رقم کوپک‌بوغان (067/0 مایکرومول بر گرم وزن تر) بدست آمد. همچنین بیشترین و کمترین میزان آنزیم کاتالاز در بین شش رقم مورد مطالعه انگور به­ترتیب در رقم قره‌شیلیق (02/3 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) و کوپک‌بوغان (41/1 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) بدست آمد. بیشترین میزان آنزیم پراکسیداز در رقم توکیلگن (86/5 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) و کمترین میزان در رقم رسمی (39/1 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) بدست آمد. نتایج حاصل نشان داد که رقم‌های آق‌شیلیق و کوپک‌بوغان از ارقام حساس به خشکی و رقم قره‌شیلیق و توکیلگن از ارقام مقاوم به خشکی و بقیه ارقام نیمه­حساس به خشکی هستند. SP - 249 EP - 266 AU - Fahim, Somaiea AU - Ghanbari, Alireza AU - Naji, Amir Mohamad AU - Shokohian, Ali Akbar AU - Maleki Lajayer, Hasan AD - Department of Horticulture, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University KW - Peroxidase KW - Proline KW - Relative water content KW - Catalase KW - Malondialdehyd UR - http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1556-fa.html ER -