@ARTICLE{Yadegari, author = {Yadegari, Mehrab and }, title = {The effect of organic and chemical fertilizers on morpho-physiological traits and essential oil in Dracocephalum moldavica L.}, volume = {10}, number = {45}, abstract ={در پژوهش حاضر اثرگذاری کودهای آلی و شیمیایی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، محتوای نسبی آب برگ، وزن تر و خشک گیاه)، اسانس و ترکیبات مؤثره اسانس گیاه دارویی بادرشبویه در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1398 و 1399 بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (عدم کود­دهی)، کودهای اسبی، گوسفندی، گاوی، مرغی، ورمی‌کمپوست و کود کامل شیمیایی NPK (20-20-20) بود. ساختار هوایی نمونه‌های گیاهی، قبل از زمان گلدهی در زمان اوج رویش (200-210 برگی) به­طور جداگانه از هر کدام از تیمارهای مورد بررسی تهیه شدند. بیشترین میزان وزن خشک (9/11-7/14 گرم در گیاه) و اسانس (05/1-1/1 درصد) متعلق به تیمار کود کامل شیمیایی NPK بود، لیکن مشاهده گردید که کودهای مرغی و ورمی‌کمپوست از لحاظ این صفات در گروه مشابه، قرار گرفتند. تعداد 18 ترکیب مؤثره در اسانس نمونه‌های گیاهی تحت تیمارهای مختلف بدست آمد. سه ترکیب ژرانیول، ژرانیال و ژرانیل‌استات از دسته مونوترپن‌های اکسیژن‌دار در تیمارهای مختلف، بیش از 70 درصد اسانس را به خود اختصاص دادند. بالاترین مقادیر ترکیبات غالب اسانس شامل ژرانیول (2/34-2/31 درصد) در تیمار ورمی‌کمپوست و کود کامل؛ ژرانیال (7/26- 3/27 درصد) در تیمار کود کامل؛ ژرانیل‌استات (7/28-9/25 درصد) در تیمار ورمی‌کمپوست؛ بدست آمد. در هر دو سال انجام این پژوهش مشخص گردید که بالاترین ضرایب همبستگی بوجود آمده بین اسانس با مواد مؤثره لیمونن، لینالول، ژرانیول، ژرانیال، نریل‌استات، ژرانیل‌استات وجود داشت. به­نظر می‌رسد کودهای آلی به­دلیل افزایش جذب و تحلیل مواد غذایی، مقدار و ترکیبات اسانس را افزایش دادند. }, URL = {http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1485-fa.html}, eprint = {http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1485-fa.pdf}, journal = {Plant Process and Function}, doi = {}, year = {2021} }