TY - JOUR T1 - An investigating of the interaction of zinc and copper on the accumulation of elements, antioxidant enzymes, photosynthetic pigments and malon dialdehyde in basil (Ocimum basilicum) TT - بررسی برهمکنش روی و مس بر تجمع عناصر، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و مالون دی‌آلدهید در گیاه ریحان (Ocimum basilicum) JF - jispp JO - jispp VL - 8 IS - 33 UR - http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1002-fa.html Y1 - 2019 SP - 339 EP - 358 KW - Chlorophyll KW - Malondialdehyde KW - Ocimum basilicum KW - Proline total protein KW - Soluble sugars N2 - روی و مس از عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان هستند. این دو عنصر در غلظت­های بالا به­عنوان فلز سنگین عمل کرده و باعث تنش اکسیداتیو می­شوند. هدف این تحقیق بررسی اثر این عناصر بر گیاه ریحان با نام علمی Ocimum basilicumاز گیاهان مهم دارویی و غذایی است. دراین مطالعه بذرهای گیاه در گلدان­های حاوی کوکوپیت و پرلیت کاشته و در مرحله چهار برگی تحت تیمار غلظت­های صفر، 350 و 550 میکرومولار سولفات روی و صفر، 20 و 40 میکرومولار سولفات مس در سه تکرار قرار گرفتند. پس از یک ماه تیمار تجمع این عناصر میزان پرولین، قند محلول، پروتئین کل، رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان مالون ‌دی‌آلدهید، تعداد و سطح برگ بررسی شد. نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف غلظت‌های مس و روی بر درصد جوانه­‌زنی، تعداد برگ و طول ساقه گیاه ریحان از نظر آماری معنی‌دار نبود. اما با افزایش توأم فلز روی و مس وزن تر و خشک ریشه و ساقه به­ترتیب تا 540/۰، 12۰/0، 182/۰ و 160/۰ گرم و سطح برگ گیاه تا 172/۶ سانتیمتر مربع در تیمار ۴۰ میکرومولار سولفات مس بدون روی همچنین محتوی مالون‌ دی‌آلدهید (187/۰ میکرومول بر گرم) و پرولین در غلظت ۵۵۰ میکرومولار روی همراه با هر دو غلظت مس، میزان قند محلول، پروتئین کل در غلظت ۵۵۰ میکرومولار روی همراه با ۴۰ میکرومولار مس افزایش یافت. تیمار مس و روی از نظر آماری بر فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز تأثیر معنی‌داری نداشت. میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی در غلظت­های بالای روی و مس کاهش یافت به ‌طوریکه میزان کلروفیل کل به 79/۹ میلی‌گرم بر گرم رسید. با افزایش غلظت مس و روی در محیط تجمع این عناصر در ریشه و ساقه افزایش یافت. البته تجمع در ریشه در مقایسه با اندام هوایی بیشتر بود. افزایش سطوح بالای روی و مس در محیط باعث کاهش میزان تجمع مس در ساقه و ریشه و روی در ساقه گردید که تأیید­کننده وجود برهمکنش بین دو عنصر است. افزایش هر یک از این دو عنصر در محدوده غلظت­های ذکر­شده تأثیر نامطلوب بر این گیاه ندارد اما بر همکنش آنها می­تواند تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه داشته باشد. بر این اساس غلظت بهینه این دو عنصر در گیاه ریحان ۳۵۰ میکرومولار همراه با دو غلظت مس به­نظر می­رسد. M3 ER -