TY - JOUR T1 - Effect of water potential on seed germination indices of six Sesame cultivars (Sesamum indicum) at different temperatures and its relation to fatty acid composition TT - تأثیر پتانسیل آب بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر شش رقم کنجد‌(Sesamum indicum) در دماهای مختلف و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب JF - jispp JO - jispp VL - 10 IS - 42 UR - http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1380-fa.html Y1 - 2021 SP - 31 EP - 52 KW - Seed vigor index KW - Oil percentage KW - Germination percentage KW - Viability N2 - اطلاع از دمای بهینه و پتانسیل پایه برای هر بذر، اهمیت بسزایی در جوانه‌زنی بهتر، افزایش سبز شدن یکنواخت و شانس استقرار گیاه دارد. به منظور بررسی تأثیر پتانسیل آب بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر شش رقم کنجد ‌(Sesamum indicum) در دماهای مختلف و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه یاسوج در سال 1397 به اجرا در آمد. فاکتور اول شش رقم کنجد با نام‌های هلیل، داراب1، دشتستان2، اولتان، یلووایت و ناز تک شاخه و فاکتور دوم شامل هفت سطح پتانسیل آب (صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- و 2/1- مگاپاسکال) بود که در هشت سطح دمایی (10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس) مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ارقام مختلف کنجد واکنش متفاوتی نسبت به شرایط محیطی نشان می‌دهند. با کاهش پتانسیل آب، شاخص‌های جوانه‌زنی بذر روند کاهشی نشان داد. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (3/57 درصد، 33/0 بذر در ساعت) در دمای بهینه 25 درجه سلسیوس مشاهده شد. رقم دشتستان2 و رقم یلووایت به ترتیب بیشترین (65 درصد) و کمترین (53 درصد) میزان روغن را دارا بودند. اسیدهای ‌چرب اولئیک و لینولئیک بیشترین میزان اسیدهای چرب اشباع نشده بذر هر شش رقم کنجد را تشکیل دادند و رابطه بین سرعت جوانه‌زنی و اسیدهای‌چرب غیراشباع نشان داد که این رابطه برای اسید اولئیک و لینولئیک تا یک غلظت مشخص (حدودا 43 درصد) موجب افزایش سرعت جوانه‌زنی شده است. با توجه به نتایج حاصله، می‌توان رقم هلیل را برای کشت در مناطق گرم تر و رقم ناز تک شاخه را برای مناطق خنک‌تر در نظر گرفت. در بین ارقام، رقم دشتستان2 بهترین جوانه‌زنی را در شرایط تنش داشت که نسبت به سایر ارقام گزینه مناسب‌تری برای کشت در مناطق گرم و خشک می‌باشد. M3 ER -