RT - Journal Article T1 - Physiological and biochemical responses of different sesame (sesamum indicum L.) genotypes under salinity stress JF - jispp YR - 2021 JO - jispp VO - 10 IS - 45 UR - http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1533-fa.html SP - 207 EP - 234 K1 - Caspian Sea water K1 - Proline K1 - Oilseed K1 - Membrane stability index K1 - Chlorophyll AB - واکنش­های فیزیولوژیکی در هشت ژنوتیپ مختلف کنجد در جریان آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با فاکتور اصلی شوری ناشی از اختلاط آب دریای خزر با آب شهری در 3 سطح (شاهد، 6 و 9 دسی­زیمنس بر متر) و فاکتور فرعی8 ژنوتیپ کنجد (شامل ژنوتیپ بابل، دشتستان2، اولتان، پاکستانی، tn-78-389 و tn-78-393، هلیل و ناز­تک­شاخه) در سه تکرار به صورت گلدانی در محیط گلخانه مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که به ترتیب در سطح شوری 6 و 9 دسی زیمنس بر متر در بین هشت ژنوتیپ مختلف کنجد مورد مطالعه، رقم اولتان با بیشترین مقدار وزن خشک کل بوته (42/8 و 27/5 گرم)، محتوای پرولین برگ (35/10 و 15 میکرومول در گرم وزن تر برگ)، شاخص پایداری غشاء (65/82 % و 14/74 %)، محتوای نسبی آب (33/81 % و 33/69 %)، محتوای کلروفیل وکاروتنوئید برگ (بر مبنای میلی­گرم بر گرم وزن تر) کلروفیلa (74/0 و 7/0)، کلروفیل کل (12/1 و 95/0) و کاروتنوئید(41/0 و 46/0)، فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان (برمبنای واحد آنزیم بر گرم وزن تر) سوپراکسیددیسموتاز (22/18 و 05/29 )، آسکوربات­پراکسیداز (9/14 و 21/19)، کاتالاز (51/1)، گایاکول­پراکسیداز (8/4 و 43/5)، غلظت پتاسیم (6/6 %)،شاخص نسبت غلظت سدیم به پتاسیم (06/0 % و 12/0 %) و کمترین مقدار غلظت یون سدیم (41/0 % و 7/0 %) قابلیت بیشتری نسبت به ارقام دیگر در تحمل تنش داشت و در مقابل رقم پاکستانی با کمترین مقدار وزن خشک کل بوته (12/5 و 14/2گرم)، آمینواسید پرولین (86/5 و 7/6 میکرومول در گرم وزن تر برگ)، شاخص پایداری غشاء (31/66 % و 86/57 %)، محتوای نسبی آب (58 % و 33/48 %)، محتوای کلروفیل وکاروتنوئید برگ (بر مبنای میلی­گرم بر گرم وزن تر) کلروفیلa (46/0 و 37/0)، کلروفیل کل (69/0 و 5/0) و کاروتنوئید (25/0 و 27/0) فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان (برمبنای واحد آنزیم بر گرم وزن تر) سوپراکسیددیسموتاز (61/11 و 31/10 )، آسکوربات­پراکسیداز (61/8 و 78/8)، کاتالاز (84/0)، گایاکول پراکسیداز (77/1 و 16/2)، غلظت پتاسیم (68/3 %)، شاخص نسبت غلظت سدیم به پتاسیم (59/0 % و 12/1 %) و بیشترین مقدار غلظت یون سدیم (15/2 % و 57/2 %) حساس­ترین رقم در تحمل تنش نسبت به ارقام دیگر بود. بر اساس صفات ارزیابی شده و پاسخ ارقام مورد بررسی به تنش شوری، اولتان بعنوان رقم متحمل و پاکستانی بعنوان رقم حساس به شوری نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه شناسایی شدند. بنابراین می­توان این ارقام را برای استفاده در برنامه­های به­نژادی آتی جهت معرفی ارقام جدید پیشنهاد نمود. LA eng UL http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1533-fa.html M3 ER -