RT - Journal Article T1 - Effect of drought stress and aerosols on yield and some physiological traits of soybean ((Glycine max L.) JF - jispp YR - 2021 JO - jispp VO - 10 IS - 41 UR - http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1431-fa.html SP - 263 EP - 278 K1 - leaf temperature K1 - physiological traits K1 - relative water content K1 - yield AB - خشک­سالی­های اخیر علاوه بر ایجاد تنش خشکی موجب بروز پدیده ریزگرد بویژه در غرب کشور شده است. تأثیر تنش خشکی و ریزگرد بر خصوصیات فیزیولوژیک گیاه سویا (Glycine max L.) رقم کوثر در آزمایشی بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی به­صورت کرت­های خرد شده با 4 تکرار در کشت تابستانه طی دو سال مورد بررسی قرار گرفت. تنش خشکی از طریق آبیاری پس از 60 (آبیاری مطلوب)، 90 و 120 میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس الف به­عنوان عامل اصلی و پاشش ریزگرد در سه سطح عدم کاربرد (شاهد) و کاربرد 50 و 100 میلی­گرم در متر مکعب هوا به­صورت شبیه­سازی در کرت­های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی شدید موجب کاهش معنی­دار میزان کلروفیل­های ­a وb ، کاتالااز اندام هوائی و ریشه، میزان نور کف سایه­انداز، محتوی نسبی آب برگ پرچم، ارتفاع بوته، اجزای عملکرد دانه و عملکرد دانه (از 2653 به 1167 کیلوگرم در هکتار) نسبت به تیمار شاهد شد، ولی تنش خشکی شدید قندهای محلول، پرولین، پراکسیداز اندام هوائی و ریشه و درجه حرارت برگ (از 4/18 به 6/27 درجه سانتی­گراد) را به­طور معنی­داری افزایش داد. اگرچه اثر ریزگرد بر هیچ­یک از صفات معنی­دار نشد، لیکن با افزایش غلظت ریزگرد بطور خطی از عملکرد دانه کاسته و بر محتوی پرولین افزوده شد. در مجموع چنین استنباط شد که تنش خشکی تولید سویا را کاهش معنی­داری داد، لیکن نشست کم ریزگرد روی برگ­های سویا به­دلیل مومی بودن برگ­ها آسیب جدی به سیستم فتوسنتزی گیاه و در نهایت تولید دانه وارد ننمود. LA eng UL http://jispp.iut.ac.ir/article-1-1431-fa.html M3 ER -