الهام نظافتیان، امیدوار فرهادیان، فاطمه رستمی،
جلد ۱۱، شماره ۵۱ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی کشت ریزجلبک دریایی Tetraselmis tetrathele در پساب مواد غذایی و تأثیر غلظتهای مختلف پساب بر مقدار رشد ویژه، زیتوده، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی و مقایسه آنها با محیطکشت کانوی انجام شد. در این آزمایش درصد حذف فسفات و نیترات پساب مواد غذایی توسط ریزجلبک T. tetthele نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور جلبک T. tetratheleدر دو غلظت ۵ درصد و ۱۰ درصد از پساب کارخانه مواد غذایی نامینو و محیطکشت کانوی بهمدت ۹ روز کشت داده شد. آزمایش با روشنایی کامل و دمای ۲ ± ۲۴ درجه سانتیگراد و شدت نور ۳۵ میکرومول بر متر مربع در ثانیه انجام شد. بیشترین میزان زیتوده تولیدی (۲۷/۰ گرم در لیتر)، میزان کلروفیل a (۵۷/۲ میلیگرم در لیتر) و رشد ویژه (۶۲/۱ در روز) در تیمار کانوی مشاهده شد. بیشترین میزان کاروتنوئید کل نیز در تیمار با غلظت ۱۰ درصد پساب بهدست آمد. ظرفیت آنتیاکسیدانی ریزجلبک نشان داد که در هر دو سنجش DPPH و ABTS فعالیت آنتیاکسیدانی وابسته به غلظت عصاره است و در غلظت ۲۰۰۰ میکروگرم بر میلیلیتر عصاره در تیمار با غلظت ۱۰ درصد پساب با ۴/۲۸ درصد بیشترین درصد مهار رادیکال آزاد DPPH را نشان داد. سنجش ABTS بیانگر آن بود که در غلظت ۲۰۰۰ میکروگرم بر میلیلیتر عصاره هر سه تیمار بالاترین ظرفیت آنتیاکسیدانی (بیش از ۹۰ درصد مهار رادیکال آزاد ABTS) را داشتند و اختلاف معنیداری بین سه تیمار مشاهده نشد (۰۵/۰<P ) اما در غلظتهای کمتر عصاره تفاوت معنیداری بین تیمارهای مختلف وجود داشت به گونهای که در غلظت ۶۰۰ میکروگرم بر میلیلیتر ظرفیت آنتیاکسیدان در تیمار کانوی، پساب ۱۰% و پساب ۵% بهترتیب ۳/۵۳%، ۳/۷۳% و ۲/۹۶% بود. نتایج نشان داد که ریزجلبک T. tetrathele بهخوبی میتواند در این مقادیر کم پساب رشد کرده و ۷۴ درصد فسفات (در تیمار ۱۰ درصد پساب) و ۲۴ درصد نیترات (تیمار ۵ درصد پساب) را طی یک دوره کوتاه ۹ روزه از محیط حذف کند. بنابراین با توجه به اینکه T. tetrathele میتواند بهطور معنیداری نیترات و فسفات را حذف و زیتوده جلبکی تولید نماید. نتایج این مطالعه نشان داد که با کشت ریزجلبک T. tetrathele میتوان در کنار حذف آلایندهها در پساب، به تولید زیتودهای با رشد مناسب و ترکیبی ارزشمند با ظرفیت آنتیاکسیدانی بالا دست یافت که میتواند نوید بخش تولید محصولی ارزشمند و مقرون به صرفه جهت استفاده در صنایع مختلف چون آرایشی بهداشتی و صنایع غذایی باشد.
