محیا اسدالله زاده، محمد رضوانی، فائزه زعفریان، حمیدرضا مبصر،
جلد ۱۱، شماره ۵۱ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) یک علفهرز سمج و جهان وطنی است که در نقاط مختلف دنیا پراکنده شده است. این گیاه بهشدت با گیاهان زراعی رقابت کرده و موجب کاهش رشد و عملکرد آنها میشود. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی روی برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک تاج خروس ریشه قرمز طی سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارها شامل درجات مختلف تنش خشکی با پنج سطح عدم تنش، تنش سبک، تنش متوسط، تنش زیاد و تنش شدید (معادل ۱۰۰، ۷۵، ۵۰، ۲۵ و ۵/۱۲ درصد محتوای آب گلدان) بود. تعداد برگ، ارتفاع بوته و وزن خشک برگ تحت تأثیر اثر متقابل تنش خشکی در سال قرار گرفت و با افزایش شدت تنش خشکی تعداد برگ، ارتفاع بوته و وزن خشک برگ در هر دو سال آزمایش کاهش یافت. کاهش محتوای آب گلدان سبب افزایش فعالیت کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز شد. بیشترین میزان فعالیت کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به‌ترتیب (۳۵/۱۱۰ و ۳۳/۱۴۳۳ واحد آنزیمی بر میلیگرم پروتئین در دقیقه) در سال دوم و تحت تنش شدید مشاهده شد. افزایش شدت تنش باعث کاهش محتوای پروتئین محلول شد و بیشترین محتوای پروتئین محلول در تیمار بدون تنش خشکی رویت شد. تنش خشکی محتوای کلروفیل a و b را کاهش داد، اما محتوای کاروتنوئید افزایش یافت. بیشترین میزان کاروتنوئید در شرایط تنش خشکی شدید دیده شد. تنش خشکی در سال دوم باعث کاهش رشد بیشتری در بوته‌های تاج خروس شد، اما در این سال فعالیت آنزیمی افزایش بیشتری داشت. لذا، این گیاه می‌تواند با تغییر در فعالیت بیوشیمیایی خود باعث تعدیل تنش‌ها و حفظ بقا خود گردد.
