محجوبه اسماعیل زاده مریدانی، مسعود اصفهانی، علی اعلمی، علی مومنی، محمدرضا خالدیان،
جلد ۱۰، شماره ۴۲ - ( ۳-۱۴۰۰ )
چکیده
جهت بررسی روابط آلومتریک بین سطح برگ با ارتفاع بوته و وزن خشک اندام‌های رویشی و روند تغییرات ماده خشک و سطح برگ آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال ۱۳۹۵ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سیستم کشت (غرقابی مرسوم، هوازی و هوازی با تنش خشکی) و پنج ژنوتیپ (سه لاین هوازی، یک لاین آپلند و یک رقم غرقاب) بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سنجش روند سطح برگ، وزن خشک به تفکیک اجزا و ارتفاع بوته هر ۱۰ روز یک بار انجام شد. برای توصیف روند شاخص سطح برگ و ماده خشک از دو نوع مدل بتا و روابط آلومتریک از مدل دوتکه‌ای استفاده شد. نتایج نشان داد که برای برآورد سطح برگ از ارتفاع بوته و وزن خشک اندام‌های رویشی در برنج میتوان از مدل رگرسیون دوتکه‌ای استفاده نمود. زمان رسیدن به شاخص سطح برگ حداکثر (Tm) و سرعت رشد در مرحله رشد خطی (Cm) در شرایط غرقابی بیشتر از شرایط هوازی بود. لاین هوازی IR ۸۰۵۰۸-B-۱۹۴-۴-B نسبت به سایر ژنوتیپها از نظر صفات فنوتیپی، برتر و نزدیک به تیپ ایدهآل برای شرایط هوازی بود. این ژنوتیپ دارای کمترین کاهش ماده خشک در شرایط هوازی و تنش و بیشترین سرعت رشد در مرحله رشد خطی و بر اساس ضرایب آلومتریک دارای قدرت استقرار اولیه بیشتر بود. بنابراین از ضرایب آلومتریک درمدلسازی گیاه برنج و از لاین معرفی شده میتوان در برنامههای اصلاحی و آزمایشات تکمیلی استفاده نمود.
