پیمان دوامی، مجتبی علوی فاضل، شهرام لک، داوود حبیبی، افشین مظفری،
جلد ۱۰، شماره ۴۱ - ( ۲-۱۴۰۰ )
چکیده
این آزمایش به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (۹۵- ۱۳۹۴ و۹۶-۱۳۹۵) ، در منطقه کرج اجرا شد. آبیاری شامل آبیاری معمول (آبیاری پس از ۸۰ میلی متر تبخیراز تشت تبخیر کلاس A) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد در کرت های اصلی و تاریخ کاشت شامل پنجم مهر ماه و پنجم آبان ماه و ارقام کلزا شامل تاسیلو، الویس، نپتون و اوکاپی (شاهد) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان کلروفیل در هر دو تاریخ کاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتیب با مقادیر ۵۹/۱ و ۸۸/۱ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ و تحت شرایط آبیاری معمول به رقم الویس اختصاص یافت. نتایج نشان داد قطع آبیاری موجب افزایش میزان پرولین برگ و نشت یونی ارقام مورد مطالعه گردید در حالی که محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت. رقم الویس بیشترین عملکرد دانه را در تاریخ زودتر (پنجم مهرماه) و در آبیاری معمول با میانگین ۶۷/۳۳۴۶ کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. بیشترین درصد و عملکرد روغن به ترتیب ۴۵ درصد و ۱۳۴۹ کیلوگرم از رقم الویس در سال اول و در شرایط آبیاری نرمال و کمترین مقدار این صفات در تاریخ کاشت پنجم مهرماه از رقم تاسیلو در شرایط قطع آبیاری حاصل شد. بیشترین مقدار اسیدلینولنیک، اسیداستاریک، اسیداروسیک و گلوکوزینولات دانه بترتیب معادل ۹/۵ ، ۳۶/۳ ،۳۴/۰، ۷۸/۳۲ درصد در شرایط قطع آبیاری و تاریخ کاشت دیرتر (پنجم آبان ماه) به دست آمد. رقم الویس از نظر محتوای کلروفیل، درصد روغن و اسیدهای چرب بیشتر و گلوکوزینولات دانه کمتر که به عنوان معیارهای مهم و سودمند برای تحمل به تنش کم آبی گیاه کلزا محسوب می شوند، نسبت به سایر ارقام برتر بود.
سعید حضرتی، کاظم ذاکر، فرهاد حبیب زاده، امیر رضا صادقی بختوری،
جلد ۱۱، شماره ۵۱ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
در این پژوهش، کاربرد همزمان مقادیر صفر، ۵ و ۱۰ تن در هکتار کود آلی ورمی‌کمپوست و بیوچار بر رشد و عملکرد دانه گیاه روغنی کاملینا بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در استان آذربایجان شرقی بررسی گردید. بیشترین عملکرد روغن (۱۰۷۳ کیلوگرم در هکتار) با کاربرد ۱۰ تن ورمی‌کمپوست در هکتار+۱۰ تن بیوچار در هکتار بدست آمد که نسبت به شاهد، به میزان ۸/۱۸ درصد بر عملکرد روغن کاملینا افزود. این افزایش ناشی از افزایش درصد روغن (۲۷/۳۸ درصد) و عملکرد دانه (۲۸۰۵ کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین شاخص برداشت در تیمار ۱۰ تن ورمی‌کمپوست در هکتار+۱۰ تن بیوچار در هکتار، بیشترین عملکرد زیستتوده در تیمار ۱۰ تن ورمی‌کمپوست در هکتار+۵ تن بیوچار در هکتار و بیشترین تعداد دانه در خورجین در ۵ تن ورمی‌کمپوست در هکتار+۱۰ تن بیوچار در هکتار بدست آمد. افزایش تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در هر خورجین با کاربرد بیوچار و ورمی‌کمپوست، بر عملکرد دانه افزود. در این بررسی، کاربرد ۵ تن بیوچار و ۱۰ تن ورمی‌کمپوست میزان اسیدهای چرب اشباع را کاهش (۴۲ درصد) ولی اسیدهای چرب غیراشباع پلیمریک را افزایش داد (۲۷/۷ درصد). با توجه به نتایج، کاربرد ۱۰ تن در هکتار ورمی‌کمپوست و بیوچار جهت بهبود عملکرد گیاه کاملینا تحت شرایط دیم پیشنهاد گردیده و با توجه به اینکه بیشترین عملکرد دانه و روغن در بالاترین سطح کودی استفاده شده بدست آمد، لذا پژوهش‌های تکمیلی برای تعیین بهترین سطح کودی توصیه می‌شود.
