لیلا زرندی میاندوآب، توحید ادیب ینگجه،
جلد ۸، شماره ۳۰ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
چکیده
اسفندک (Zygophyllum fabago L.) به عنوان یک گیاه شورپسند اختیاری چندساله، در مناطق خشک و زمین‌های بایر و غیر‌قابل کشت می‌روید. باتوجه به تفاوت اسیدیته خاکهای زیستگاههای متنوع طبیعی اسفندک، تاثیر pH بر روند تجزیه ذخایر بذور اسفندک طی جوانهزنی آزمایش شد. آزمایش در طرح کاملاً تصادفی با هفت سطح pH (یعنی۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹و۱۰) و طی چهار تکرار در مدت یک هفته انجام یافت. بذرها توسط محلول هیپوکلریتسدیم ۱% ضدعفونی سطحی شدند ودر pHهای متفاوت در دمای ۲۸درجه سانتیگراد و در تاریکی قرار گرفتند. سنجش بیومولکولهای بذر و میزان فعالیت آنزیمهای آلفاآمیلاز و لیپاز در دو مرحله قبل (روز پنجم) و بعد (روز هفتم) از جوانهزنی انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشانداد که آنزیم لیپاز در pHهای قلیایی بیشتر فعالیت کرده و به همین دلیل میزان لیپید در این pHها کمتر است. آلفاآمیلاز در pHهای قلیایی نسبت به pHهای اسیدی فعالیت کمتری نشان دادهاست. غلظت ذخایر نشاسته بذر و محتوی قندهای محلول تابع فعالیت آلفاآمیلاز بود. بنظر میرسد در بذر اسفندک فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز قبل از جوانهزنی در محدوده pHهای ۴ الی ۸ بیشینه بوده و موجب تجزیه ذخایر نشاسته، و از این طریق موجب آغاز روند جوانهزنی شدهاست. در حالی که فعالیت لیپاز و محتوای لیپید حاکی از اهمیت ذخایر لیپید در مرحله بعد از جوانهزنی است. در مراحل بعد از جوانهزنی لیپاز پیشسازهای رشد (و نه احتمالاً پیشسازهای تولید انرژی) را برای گیاهک جوان فراهم میآورد که فعالیت آن در محیط قلیایی قابلملاحظه است. بیشترین محتوای پروتئین دانه بعد از جوانهزنی و در pHهای خنثی مشاهده شد که میتواند نشانگر بهینه بودن شرایط خنثی برای ادامه رشد دانهرست باشد.
