امیرعطا صالحی، فرهاد فرهوش، غلامعباس اکبری، الیاس سلطانی، بهرام میرشکاری،
جلد ۱۲، شماره ۵۳ - ( ۳-۱۴۰۲ )
چکیده
در این تحقیق به اثرات کاربرد نانو ذرات دی‌اکسیدتیتانیوم در شرایط تنش کم‌آبیاری در مراحل قبل از گلدهی و پر شدن دانه‌ها در گندم پرداخته شد. بدین منظور، این گیاه در مراحل پنجهزنی و خوشهدهی توسط غلظت ۰۲/۰ درصد نانو دی‌اکسیدتیتانیوم محلولپاشی شد و برخی صفات نظیر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک ،شاخص برداشت، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل کل، محتوای پرولین و مالون‌دی‌آلدئید و فعالیت آنزیمهای آسکوربات پراکسیداز، و سوپر اکسید دیسموتاز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان‌دهنده اثرات مثبت کاربرد این نانو ذرات در رشد رویشی و زایشی گیاه گندم در شرایط عادی و تنش بود، بهطوریکه در شرایط تنش خشکی موجب افزایش تعداد پنجه‌های بارور، افزایش تعداد دانه و وزن هزار دانه در مقایسه با عدم کاربرد نانو ذرات در شرایط تنش شد. در شرایط عادی و تنش کم‌آبیاری کاربرد این نانو ذرات در زمان پنجهزنی اثرات مطلوب‌تری بر خصوصیات رویشی و عملکردی گیاه در مقایسه با زمان خوشهدهی داشت و موجب افزایش شاخص برداشت گندم در شرایط خشکی شد. از سویی، کاربرد نانو ذرات تیتانیوم بهطور موثری از آثار سوء تنش خشکی در زمان‌های قبل از گلدهی و پر شدن دانه‌ها کاست و موجب افزایش فعالیت پرولین شد، همچنین کاربرد ماده مذکور با افزودن بر فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان از تجمع مالون‌دی‌آلدئید جلوگیری نمود، بهطوریکه اتفاقات اخیر موجب افزایش توانایی گندم در مواجه با شرایط تنش خشکی گردید.
