۴ نتیجه برای آنتی‌اکسیدان‌ها
حکیمه علومی، عفت السادات احمدی موسوی،
جلد ۰، شماره ۱ - ( ۹-۱۴۰۱ )
چکیده
ملاتونین (ان-استیل ۵- متوکسی تریپتامین) یک ترکیب ایندولی مشتق از تریپتوفان بوده و در کلروپلاست و میتوکندری سلول‌های گیاهی سنتز میشود. ملاتونین در تمام گونه‌های گیاهی یافت میشود و مقدار آن به اندام یا بافت گیاهی بستگی دارد. از آنجایی‌که این مولکول دارای عملکردهای متعددی در گیاه است، بهعنوان تنظیمکننده رشد گیاهی در نظر گرفته میشود. از عملکردهای مهم ملاتونین، تأثیر قابلتوجه آن بر هورمون‌های اکسین، جیبرلین، سیتوکینین و اسید آبسیزیک است. ملاتونین دارای فعالیت‌های آنتیاکسیدانی و مشابه اکسین در گیاهان است. ملاتونین دارای نقش‌های متعددی در پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه مانند بهبود جوانهزنی بذر و رشد جنین، فتوسنتز (مقدار رنگیزه‌ها، تنفس نوری، هدایت روزنه‌ای و مصرف آب)، تولید بذر و میوه، تنظیم اسمزی و متابولیسم است. ملاتونین در افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های غیرزیستی مانند خشکسالی، سرما، گرما، شوری، آلاینده‌های شیمیایی، علف‌کش‌ها و اشعه ماوراء بنفش نقش دارد. اثرات متنوع ملاتونین در بروز پاسخ‌های فیزیولوژیکی را به ویژگی آنتیاکسیدانی آن نسبت می‌دهند. ملاتونین بهعنوان یک آنتی‌اکسیدان در بسیاری از فعالیت‌های سلولی عمل کرده و در گیاهان بهعنوان یک روبشگر عالی گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) و گونه‌های فعال نیتروژن (RNS) است. همچنین ملاتونین موجب فعالشدن پاسخ آنتیاکسیدانی سلول و فاکتورهای رونویسی مختلف شده، درنتیجه آنزیم‌های آنتیاکسیدانی مانند سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز و آنزیم‌های چرخه آسکوربات-گلوتاتیون فعال می‌شوند. این ترکیب، همچنین بهعنوان تنظیمکننده ریتم شبانه‌روزی، محافظ و محرک رشد سلول، در ریشه‌زایی و محافظت در برابر عوامل تنش‌زا نقش دارد. بنابراین، با توجه به ویژگی‌های ذکرشده می‌توان از ملاتونین برای بهبود کیفی محصولات زراعی و باغی در برابر شرایط نامساعد محیطی و تنش‌های غیرزیستی استفاده کرد.
طاهره میرزایی، خدیجه کیارستمی،
جلد ۱۱، شماره ۵۰ - ( ۹-۱۴۰۱ )
چکیده
بادرنجبویه گیاهی دارویی از تیره نعناعیان است و غنی از ترکیبات آنتیاکسیدانی است. در مطالعه حاضر با هدف بهینهسازی تولید ترکیبات آنتی اکسیدانی در این گیاه اثر غلظتهای مختلف نانوذرات نقره بر شاخصهای رشد و فعالیت آنتیاکسیدانی نوشاخههای تکثیریافته در شرایط کشت درون شیشهای مطالعه گردید. به این منظور راس نوساقههای حاصل از رویش بذر در محیطکشت MS (موراشیک و اسکوک) برای تکثیربه محیطکشت MS حاوی mg/l ۱ BAP و mg/l ۵/۰ NAA منتقل شدند. پس از گذشت یک ماه نانوذرات نقره با غلظتهای صفر، ۱، ۲، ۳ و ۴ ppm به محیطکشت اضافه شده و شاخصهای رشد، فعالیت آنتیاکسیدانی به روشهای سنجش فعالیت جاروبکنندگی رادیکال آزاد (DPPH)، سنجش قدرت کاهشی (RP) و سنجش فعالیت جاروبکنندگی آنیون سوپراکسید و مقادیر ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی نوشاخهها در فواصل زمانی ۱۴ و ۲۸ روز پس از تیمار اندازهگیری شدند. نتایج آنالیز رشد نشان داد افزایش غلظت نانوذرات نقره از ۱ تا ۴ ppm باعث افزایش شاخصهای رشد (وزن تر و خشک گیاه، طول اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ و تعداد انشعابات اندام هوایی) میشود و این افزایش ۲۸ روز پس از تیمار مشهود است. تعداد برگ و تعداد انشعابات بیشتر از سایر شاخصها تحتتأثیر قرار گرفتند. کمترین مقدار IC۵۰، بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی با قدرت کاهشی و جاروبکنندگی آنیون سوپراکسید و بیشترین مقدارترکیبات فنلی وفلاونوئیدی در نوشاخههای تیمارشده با غلظت ۱ میکروگرم در میلیلیتر نانوذرات نقره بهمدت ۲۸ روز مشاهده شد. بهطورکلی غلظتهای بالاتر نانوذرات نقره برای شاخصهای رشد و غلظت کمتر آن برای تولید ترکیبات آنتیاکسیدانی پیشنهاد میشود.
ام البنین جهانتیغ، شکوفه حاجی هاشمی،
جلد ۱۳، شماره ۵۹ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
گیاه نرگس با عطر منحصر بفرد، یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین گیاهان زینتی در ایران و سرتاسر جهان است. با توجه به توسعه بکارگیری فناوری نانو در عرصه علوم مختلف و افزایش نقش روزافزون آن در عرصه کشت و پرورش گیاهان، مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر ترکیبات نانو بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل نرگس در کشت مزرعه‌ای در شهر بهبهان طراحی شد. در پژوهش حاضر، تأثیر محلول پاشی گیاهان با آبمقطر (شاهد)، سیلیسیم، نانوسیلیسیم، کیتوزان، نانوکیتوزان و نانوکیتوزان- نانوسیلیسیم بر عملکرد گل نرگس در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی بررسی شد. محلول‌پاشی برروی گیاهان ۱۴ روزه و به مدت یک‌ماه هر پنج روز یک‌بار تکرار شد. نتایج نشان داد که تیمارهای سیلیسیم، نانوسیلیسیم، کیتوزان، نانوکیتوزان و نانوکیتوزان- نانوسیلیسیم به طور میانگین موجب بهبود صفات مورفولوژیکی گیاه از قبیل درصد گلدهی ۳۲%، سرعت گلدهی ۹%، قطر گل ۸%، وزن تر گل ۹% و تعداد گل در هر ساقه گل‌دهنده ۲۶% در مقایسه با گیاهان شاهد شدند. همچنین از لحاظ فیزیولوژیکی، افزایش میزان کلروفیل‌های a و b، کاروتنوئیدها، قندهای محلول، پروتئینها و فعالیت آنزیم کاتالاز در برگ‌های گیاهان تحت تأثیر تیمارهای سیلیسیم، نانوسیلیسیم، کیتوزان، نانوکیتوزان و نانوکیتوزان-نانوسیلیسیم مشاهده شد، درحالیکه مقدار آب‌اکسیژنه کاهش نشان داد. مؤثرترین تیمار نانوکیتوزان- نانوسیلیسیم بود که موجب افزایش ۳۳% کلروفیل a، ۵۸% کلروفیل b، ۱۱% کاروتنوئیدها، ۴۹% قندهای محلول، ۱۴% پروتئینها و ۴۲% فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. محلول‌پاشی گیاهان برروی میزان مالون دی‌آلدئید، فعالیت آنتی‌اکسیدان کل براساس روش FRAP و میزان پرولین بدون تأثیر بود. تیمارهای سیلیسیم، نانوسیلیسیم، کیتوزان، نانوکیتوزان و نانوکیتوزان- نانوسیلیسیم سبب افزایش میزان فنل‌ها، فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها در گلبرگ‌ها و برگ‌های گیاهان شدند. افزایش ۲۲ و ۲۰% فنل، ۵۷ و ۵۲% فلاونوئیدها و ۱۰ و ۱۳% آنتوسیانین‌ها به ترتیب در گلبرگ و برگ تحت تیمار نانوکیتوزان- نانوسیلیسیوم ملاحظه گردید. براساس کاهش میزان آب‌اکسیژنه و عدم وقوع پراکسیداسیون لیپیدهای غشا می‌توان نتیجه‌گیری نمود که تیمارهای صورت گرفته بدون ایجاد تنش در گیاه و با بهبود عملکرد فیزیولوژیکی گیاه سبب ارتقاء فرایند رشد و گلدهی در گیاه نرگس شدند و مؤثرترین تیمار محلول‌پاشی نانوکیتوزان- نانوسیلیسیم بود.
مینا رفیعی، اصغر رحیمی، آرمان آذری، سید رسول صحافی، احمد آئین، پژمان خدایگان،
جلد ۱۳، شماره ۶۰ - ( ۳-۱۴۰۳ )
چکیده
به منظور بررسی سویههای مختلف باکتری سودوموناس مشتمل بر گونه‌های فلورسنس، کلرافیس و پوتیدا بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد گیاه سیب‌زمینی رقم سانته تحت تنش خشکی در منطقه جیرفت، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ و ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شد. عامل اصلی شامل تنش خشکی در سه سطح (۴۰، ۶۵ و ۹۰ میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و سویههای باکتری سودوموناس در چهار سطح (شاهد، سویه T۱۲ Pseudomonas fluorescens RO۷، سویه T۱۳ Pseudomonas putida RO۳ و سویه T۱۷ Pseudomonas chlororaphis RO۱) به عنوان فاکتور فرعی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای تنش خشکی اعمالشده تأثیری در محتوای کلروفیل a نداشت. استفاده از سویههای باکتری سودوموناس محتوای کلروفیل b و کل را افزایش داد. محتوای کاروتنوئید برگ در ۹۰ میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر با کاربرد باکتری سویه T۱۷ کمترین میزان را نسبت به تیمار بدون باکتری و سویه T۱۲ و T۱۳ نشان داد. کاربرد باکتری سویه T۱۳ بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز را در سطوح مختلف تنش خشکی نشان داد. بین سویههای متفاوت باکتری سودوموناس و تیمار بدون کاربرد باکتری تفاوتی در فعالیت آنزیم پراکسیداز برگ در سطوح مختلف تنش خشکی مشاهده نشد. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز برگ با کاربرد سویه T۱۲ و T۱۷ باکتری مشاهده شد. کاربرد سویههای باکتری سودوموناس منجر به افزایش معنی‌دار وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک غده و وزن کل غده در بوته نسبت به تیمار بدون باکتری در همه سطوح تنش خشکی شد.
