نیتریک اکساید به عنوان مولکول گازی فعال نقش مهمی در پاسخ به انواع تنشهای زیستی و غیرزیستی گیاهان دارد. دماهای پایین یکی از عوامل محدود کننده بقاء، تولیدمثل و توزیع جغرافیایی گیاهان در بیشتر مناطق دنیا محسوب میشود. دماهای پایین با تغییرات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و تغییرات مولکولی منجر به تنش اکسیداتیو میگردند. در این پژوهش اثرات پیش تیمار ۱/۰ میلی مولار سدیم نیتروپروساید (به عنوان دهنده نیتریک اکساید) بر گیاه نخود به هنگام کاهش دمای شبانه (۲۵ و ۱۵ و ۵ درجه سانتیگراد) مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار جهت سنجش ترکیباتی مانند محتوای هیدروژن پراکساید، شاخص پراکسیداسیون چربیها، ترکیبات فنلی محلول و نا محلول، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز انجام شد. نتایج نشان داد که اثر نیتریک اکساید بر محتوای هیدروژن پراکساید، ترکیبات فنلی محلول و نا محلول و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل معنیدار بود ولی بر شاخص پراکسیداسیون چربیها، فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز معنیدار نبود. تغییر دما بر کلیه صفات مذکور تأثیر معنیداری داشت. برهمکنش سدیم نیتروپروساید و دما بر ظرفیت آنتیاکسیدانی کل و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز معنیدار بود، ولی بر محتوای هیدروژن پراکساید، شاخص پراکسیداسیون چربیها، ترکیبات فنلی محلول و نامحلول و فعالیت آنزیم پراکسیداز معنیدار نبود