معصومه راستی ثانی، علی گنجعلی، مهرداد لاهوتی، دکتر سید موسی موسوی کوهی،
جلد ۶، شماره ۲۲ - ( جلد ۶،شماره ۲۲ ۱۳۹۶ )
چکیده
تنش خشکی مهمترین معضل نواحی خشک و نیمه خشک جهان است. بررسی پاسخ ارقام مختلف گیاهان زراعی به تنش خشکی میتواند به انتخاب ارقام مقاوم برای کشاورزی در زمینهای خشک کمک کند. در این پژوهش آزمایشی گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) شامل رقم درخشان و رقم گلی در چهار سطح تنش خشکی شامل ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی انجام شد. پس از پیدایش برگهای حقیقی (۱۰ روز پس از کشت)، دانهرستها تا انتهای مرحله گلدهی در معرض سطوح مختلف تنش خشکی قرار گرفتند. مطابق نتایج مورد بررسی شامل صفات ریختشناسی (طول ساقه، سطح برگ و ریشه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و نسبت ریشه / اندام هوایی) شاخصههای فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب برگ، شاخص پایداری غشاء، کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II، مقاومت روزنهای، شاخص کلروفیل، کارایی مصرف آب) و شاخصههای بیوشیمیایی (محتوای پرولین، محتوای پروتئین محلول و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان شامل سوپراکسید دسموتاز، پلیفنا اکسیداز و پراکسیداز) هر دو رقم تحمل نسبی خوبی به تنش اندک و ملایم خشکی داشتند. با این وجود هر دو به شدیدترین سطح تنش خشکی (۲۵ درصد ظرفیت زراعی) حساس بودند. مهمترین شاخصههای تحمل تنش خشکی توسط رقمهای لوبیا شامل افزایش نسبت ریشه به اندامهوایی، مقاومت روزنهای، کارایی مصرف آب، محتوای پرولین و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان بودند. با درنظرگیری این شاخصهها، پاسخهای رقم درخشان نسبت به رقم گلی مطابقت بیشتری با تحمل خشکی داشت.
