هاجر شفیعی، مریم حقیقی، علی فرهادی، محمدحسین اهتمام،
جلد ۸، شماره ۳۳ - ( جلد ۸، شماره ۳۳ ، ۱۳۹۸ ۱۳۹۸ )
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و آناتومی و همچنین رشد و عملکرد تودههای مختلف خربزه، آزمایشی در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی سه توده متحمل (آناناسی)، نیمهمتحمل (سبز اصفهان) و حساس به شوری (گنگی) در دو سطح شوری سدیم کلرید (صفر و ۸ دسیزیمنس بر متر) شوری متداول چاه‌های منطقه در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی اصفهان در سال زراعی ۹۵-۹۶ به اجرا درآمد. نتایج نشان داد با افزایش شوری وزن تر و خشک اندام هوایی در تمام توده‌ها کاهش یافت. وزن تر و خشک گوشت، پوست و بذر، تعداد و وزن متوسط میوه در تودههای حساس و نیمهمتحمل کاهش نشان داد. عملکرد میوه در تمام توده‌ها کاهش یافت. کاهش سطح برگ در توده حساس و طول بوته و میوه در توده نیمهمتحمل مشاهده شد. سفتی میوه در کلیه توده‌ها و اسیدیته میوه در توده نیمهمتحمل و حساس کاهش یافت، در حالی که مواد جامد محلول (TSS) در این توده‌ها افزایش نشان داد. میزان فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و دی‌اکسید کربن زیر روزنه‌ای در توده حساس بیشترین میزان کاهش را نشان دادند در حالی که تعرق در این توده افزایش نشان داد و پتانسیل آب برگ منفی‌تر شد. بیشترین میزان پرولین، فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در توده متحمل مشاهده شد. ضخامت اپیدرم فوقانی در توده حساس با اعمال شوری افزایش یافت و در اپیدرم تحتانی تأثیر معنی‌داری نداشت. به‌طور کلی نتایج نشان داد که با اعمال تنش شوری شاخص‌های رشدی، پارامترهای فتوسنتزی و خصوصیات کمی و کیفی میوه کاهش یافت و این میزان کاهش در توده مقاوم آناناسی کمتر و در توده حساس گنگی بیشتر بود و احتمالاً از طریق تغییر در پارامترهای بیوشیمیایی مقاومت به تنش نظیر آنتی‌اکسیدان و فنل نتوانسته مقاومت ایجاد کند بلکه از طریق تنظیمات آبی گیاه نظیر تعرق و پتانسیل آب و همچنین مواد جامد محلول (TSS) به کارایی بهتری از مقاومت رسید.
