اردوان بخشی گنجه، محمد مهدی رحیمی، عبدالصمد کلیدری،
جلد ۱۱، شماره ۵۰ - ( جلد ۱۱ شماره ۵۰- مهر و آبان ۱۴۰۱ )
چکیده
با توجه به اینکه گیاه بادرنجبویه از گیاهان دارویی مهم است، آزمایشی بهمنظور بررسی اثرات سایکوسل و سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی بر خصوصیات زراعی، بیوشیمیایی و میزان اسانس این گیاه، بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌‌ای واقع در شمال غربی یاسوج در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ انجام شد. تنش خشکی بهعنوان عامل اصلی در سه سطح ۳۵ (شاهد)، ۷۰ و ۹۰ درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی شامل سایکوسل در دو سطح (صفر و ۱۰۰۰ میکرومولار) و اسید سالیسیلیک در دو سطح (صفر و ۱۰۰۰ میکرومولار) بود. نتایج بهدست آمده نشان داد که محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و سایکوسل تأثیر معنی‌داری بر عملکرد اسانس، درصد اسانس، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه و میزان آنزیم‌های سازگارکننده گیاه به تنش مانند کاتالاز، پراکسیداز و مالون دیآلدئید داشت و باعث افزایش این صفات در شرایط تنش خشکی گردید. بیشترین میزان عملکرد اسانس (۱/۸ کیلوگرم درهکتار) متعلق به تیمار ۳۵% ظرفیت مزرعه بههمراه محلول‌پاشی با سایکوسل و اسید سالیسیلیک بود. میزان افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و مالون دیآلدئید در بالاترین سطح تنش رطوبتی بههمراه محلول‌پاشی با سایکوسل و اسید سالیسیلیک نسبت به شاهد بهترتیب (۷۳%)، (۷۴%) و (۸۰%) بود. بطورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه دارویی بادرنجبویه واکنش مثبتی به محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و سایکوسل نشان داد و کاربرد این مواد تأثیر مطلوبی در جبران صدمات ناشی از تنش خشکی در این گیاه داشت، و می‌توان این نتایج را برای مناطقی با شرایط آبوهوایی منطقه مورد مطالعه پیشنهاد کرد.
