1- گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشگاه صنعتی اصفهان ، ehsanzadehp@gmail.com
2- گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده: (3799 مشاهده)
نقش اسید آمینه پرولین به عنوان یک ملکول تعدیل کننده تنشهای محیطی از جمله تنش خشکی در گیاهان بسیار حائز اهمیت است. به منظور مطالعه اثر استعمال خارجی پرولین بر پاسخ به تنش خشکی در گیاه رازیانه، اثر دو سطح آبیاری شاهد (بدون تنش) و تنش خشکی (به ترتیب 35 تا 45 و 75 تا 85 درصد تخلیه مجاز رطوبت خاک)، دو سطح پرولین (شاهد (صفر) و 20 میلیمولار) بر سه ژنوتیپ رازیانه (ارومیه، شیراز و کرمان) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به صورت گلدانی بررسی شد. تنش خشکی سبب کاهش غلظت رنگیزههای فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز، عملکرد بیولوژیک و دانه تک بوته و پتانسیل آب برگ، و افزایش غلظت پلیفنلها و پرولین و فعالیت کاتالاز شد. استعمال پرولین سبب افزایش شاخص پایداری غشا، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ، غلظت پلیفنلها و پرولین، فعالیت آسکوربات پراکسیداز، عملکرد بیولوژیک و دانه تک بوته و کاهش فعالیت کاتالاز و پراکسیداز شد. ژنوتیپ ارومیه از بیشترین محتوای رنگیزههای فتوسنتزی، شاخص پایداری غشا، فعالیت کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز برخوردار بود. در شرایط تنش تجمع پرولین درونزاد همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد بیولوژیک و دانه تک بوته نشان داد. اثر پرولین خارجی بر غلظت رنگیزههای فتوسنتزی بسته به سطح آبیاری و بر عملکرد بیولوژیک و دانه تک بوته بسته به ژنوتیپ متفاوت بود. استعمال پرولین باعث افزایش عملکرد دانه تک بوته ژنوتیپهای ارومیه (5/1 برابر) و شیراز (1/1 برابر) و کاهش آن در ژنوتیپ کرمان (5/42 درصد) شد. میتوان چنین نتیجه گرفت که اگر چه تنش خشکی اثر منفی بر بسیاری از صفات رازیانه دارد ولی استعمال پرولین میتواند اثرات نامطلوب تنش را از طریق افزایش غلظت رنگیزههای فتوسنتزی، پلیفنلها و پرولین و بهبود روابط آبی و فعالیت آنتیاکسیدانی در ژنوتیپهایی نظیر ارومیه و شیراز تعدیل کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تنش خشكي دریافت: 1396/10/17 | پذیرش: 1397/2/7 | انتشار: 1398/10/29