فرآیند و کارکرد گیاهی

چای ترش با نام علمی (L. Hibiscus sabdariffa) یک گیاه دارویی جدید مناسب در الگوی کشت محسوب می‌شود که با توجه به مصارف مختلف آن اخیرا مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. بهمین منظور یک طرح تحقیقاتی بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت در دو سال زراعی92-1391 و 93-1392 انجام شد. فاکتور اصلی شامل پنج تاریخ کاشت در زمان‌های 20 اسفند، 10 و 25 فروردین، 15 اردیبهشت و 1 خرداد و سه فاصله بین ردیف بوته 50، 75 و100 سانتی‌متر بعنوان فاکتور فرعی انتخاب شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب طی دوسال آزمایش نشان داد که تأخیر در کاشت سبب کاهش شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه و عملکرد زیست توده گردید. بیشترین عملکرد کاسبرگ و عملکرد دانه به ترتیب در تاریخ کاشت 20 اسفند با تولید 990 و 1338کیلوگرم در هکتار حاصل شد و کمترین تولید آنها در تاریخ کاشت 1 خرداد به ترتیب 594 و 766 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد کاسبرگ در فاصله ردیف 50 سانتی‌متر نسبت به فاصله ردیف 75 و 100 سانتی‌متر به‌ترتیب 24 درصد، 61 درصد و عملکرد دانه به‌ترتیب 5/9 درصد  و 20 درصد افزایش نشان داد. میزان آنتی‌اکسیدان کاسبرگ، اسیدیته کاسبرگ، ویتامین ث کاسبرگ، درصد پروتئین و درصد روغن دانه تنها تحت تأخیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین درصد خاصیت آنتی‌اکسیدانی کاسبرگ (17/90 درصد) به تاریخ کاشت 15 اردیبهشت تعلق داشت. با توجه به نتایج به‌دست آمده، تاریخ کاشت گیاه چای ترش در نیمه دوم اسفند تا اواسط اردیبهشت با فاصله ردیف 50 سانتی‌متر با شرایط اقلیمی جیرفت مناسب به‌نظر می‌رسد.