شوری آب و خاک از عوامل کاهش دهنده رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می­باشد. بنابراین، ترکیبات زیادی در زمینه کاهش اثرات زیان­آور این تنش، مورد استفاده قرار گرفته­اند. این پژوهش به­منظور بررسی اثرات ‌اسید سالیسیلیک و سیلیکات‌پتاسیم بر کاهش اثرات منفی تنش شوری در گندم انجام شده است. آزمایش به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با اضافه کردن 100 میلی­مولار کلرید سدیم و 14 میلی­گرم در لیتر اسید سالیسیلیک و 15 میلی­گرم در لیتر سیلیکات پتاسیم به محلول غذایی اجرا گردید. کشت گیاهان در شرایط هیدروپونیک، با استفاده از محلول غذایی هوگلند انجام گرفت. نتایج نشان داد که در گیاهان تیمار شده با شوری، وزن تر و خشک، غلظت کلرفیل­های a،b  و کل، کاروتنوئیدها و پروتئین کل درمقایسه باگیاهان شاهد به طور معنی‌دار کاهشیافت،درحالی که شوری منجر به افزایش معنی‌دار غلظت قندهای محلول، مالون‌دی‌آلدئید و پراکسیدهیدروژن گردید. همچنین، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز نیز به­‌طور معنی‌دار افزایش یافت. طبق نتایج به­دست آمده، کاربرد ‌اسید سالیسیلیک و سیلیکات پتاسیم درشرایط شوری موجب کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء و سطح پراکسیدهیدروژن شد. با این حال، شاخص­های رشدی مورد مطالعه، غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی، غلظت قندهای محلول و پروتئین کل با کاربرد ترکیبات ذکر شدهدرشرایط شوری به‌طور قابل‌توجهی افزایش نشان دادند. بررسی مقایسه‌ای پاسخ سیستم آنتی‌اکسیدانی گیاه گندم تحت تنش شوری به کاربرد ترکیبات ذکر شده، تفاوت چندانی بین تیمارها در فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز نشان نداد، با این حال کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز ریشه و اندام هوایی و نیز کاهش در فعالیت پراکسیداز اندام هوایی با کاربرد اسید سالیسیلیک در مقایسه با کاربرد سیلیکات پتاسیم مشاهده شد.
 

واژه‌های کلیدی: اسید سالیسیلیک، سیستم آنتی اکسیدانی، تنش شوری، گندم

متن کامل [PDF 637 kb]   (1805 دریافت)