فرآیند و کارکرد گیاهی

به‌منظور بررسی واکنش هیبریدهای مختلف ذرت به تنش خشکی در مراحل مختلف رشد، آزمایشی در قالب طرح اسپیلیت پلات، بر پایه­ی طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در دانشکده­ی کشاورزی و منابع طبیعی مغان اجزاء گردید. تیمارها شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله­ی گل­دهی و قطع آبیاری در مرحله­ی پرشدن دانه) در کرت­های اصلی و هفت هیبرید تجاری (سینگل­کراس 260، 301، 302، 400، 500، 704 و دابل­کراس 370) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات تنش، هیبرید و اثر متقابل هیبرید در تنش بر میزان پروتئین، کربوهیدرات، لیزین، متیونین، پرولین و فعالیت آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در سطح یک درصد معنی­دار می­باشد. عملکرد دانه نیز تنها تحت تأثیر اثر اصلی تنش و هیبرید قرار گرفت. تنش در بیشتر هیبریدها موجب افزایش در میزان پروتئین، پرولین، کربوهیدرات و فعالیت آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز و کاهش در میزان لیزین و متیونین شد. بالاترین میزان فعالیت آنزیمی و عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی از هیبرید سینگل­کراس 704 و بالاترین متابولیت­های سازگاری در شرایط تنش از هیبرید سینگل‌کراس 400 و 500 مشاهده شد. بالاترین عملکرد دانه نیز از هیبرید سینگل‌کراس 704 با میانگین 49/11 تن در هکتار به دست آمد. نتایج رگرسیونی نیز نشان داد در شرایط بدون تنش کربوهیدرات بالاترین سهم را در پیش‌بینی عملکرد و در شرایط تنش میزان لیزین و پرولین بالاترین سهم را در تعیین میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.