فرآیند و کارکرد گیاهی

زوال بذر به عنوان یک پدیده فیزیولوژیکی برگشت‌ناپذیر، تأثیر معنی‌داری بر کیفیت بذر می‌گذارد. افزایش بنیه بذور زوال یافته و حفظ آن با استفاده از روش‌هایی مانند پرایمینگ زیستی دارای اهمیت می‌باشد. به این منظور آزمایشی سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهارتکرار بر روی یک رقم کتان ( رقم نورمن) در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 94 اجرا شد. عامل اول شامل طول دوره انبارداری (31، 53، 93 و 130روز)، عامل دوم شرایط انبارداری شامل دو ترکیب رطوبتی- دمایی (دمای °C 15، محتوای رطوبت بذر ۱۷ درصد (شرایط ملایم) و دمای °C 35، محتوای رطوبت بذر ۹ درصد( شرایط سخت)) و عامل سوم پنج سطح پرایمینگ شامل پرایمینگ با جدایه‌های 36T و 40T قارچ Trichoderma harzianum و جدایه‌های CHA0 و (2)P.F باکتری Pseudomonas fluorescens، یک سطح بذور پرایم نشده (شاهد) بودند. تلقیح بذرها با سوسپانسیون باکتریایی و قارچی قبل یا بعد از بیرون آوردن از انبار انجام شد. طی دوره انبارداری از 30 تا 130 روز شاخص‌های جوانه‌زنی، گیاهچه‌ای و نیز فعالیت آنزیم پراکسیداز روندی کاهشی داشتند، در طی همین دوره نشت الکترولیت‌ها، محتوای قند محلول و محتوای مالون‌دی‌آلدهید بذر افزایش یافت. در دوره‌های انبارداری 31، 53 روز و در سطح شرایط ملایم، بیوپرایمینگ با40T، (2)P.F و CHA0 توانستند این شاخص‌ها را نسبت به بذور پرایم نشده افزایش دهند. در دوره‌های انبارداری 93 و 130 روز تیمار 40T جوانه‌زنی را نسبت به سایر تیمارها بهبود داد. بر مبنای نتایج آزمایش حاضر استفاده از تیمارهای زیستی در بهبود جوانه‌زنی و حفظ کیفیت نسبی بذرهای کتان طی انبارداری پیشنهاد می‌شود.