جلد 12، شماره 57 - ( جلد 12، شماره 57، آذر و دی 1402 )                   جلد 12 شماره 57 صفحات 266-251 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران
2- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد، ایران ، rafieemasoud@yahoo.com
3- مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده:   (417 مشاهده)
تنش خشکی عامل اصلی کاهش تولید و سطح زیر­کشت سویا به­شمار می­رود. به­منظور بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات بیوشیمیایی و مورفوفیزیولوژیک سویا [Glycine max (L.) Merrill]، آزمایشی با 19 ژنوتیپ سویا در دو محیط بدون تنش خشکی (آبیاری هفتگی) و تنش خشکی (آبیاری هر 10 روز یکبار) در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی در سه تکرار در خرم­آباد در تابستان سال 1397 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تنش خشکی موجب کاهش مقدار کلروفیل­های a، b، a+b و a/b (به­ترتیب 6/66، 2/37، 8/53 و 9/43 درصد)؛ کاهش مقدار فسفر، پتاسیم، آهن و روی در اندام هوایی (به­ترتیب 7/39، 8/69، 4/24 و 4/38 درصد) و کاهش مقدار فسفر و روی دانه (به­ترتیب 0/10، 7/2 درصد) شد، اما افزایش پراکسیداز و کاتالاز اندام هوایی (به­ترتیب 0/15 و 6/47 درصد) و افزایش مقدار پتاسیم و آهن دانه (به­ترتیب 8/11 و 7/4 درصد) را در پی داشت. در میان ژنوتیپ­ها بیشترین مقدار کلروفیل a اندام هوایی از ژنوتیپ شماره 1 و کمترین آن از ژنوتیپ شماره 16 بدست آمد. مقایسه میانگین­ها به­روش برش­دهی نشان داد که در محیط نرمال، بیشترین میزان پراکسیداز اندام هوایی از ژنوتیپ­های شماره 8 و 9 و کمترین آن از ژنوتیپ شماره 19 بدست آمد. در حالیکه، در محیط تنش، بیشترین میزان پراکسیداز اندام هوایی از ژنوتیپ­های شماره 6 و 15 و کمترین آن از ژنوتیپ شماره 8 حاصل شد. روند تغییرات عملکرد دانه و شاخص سطح برگ سویا در سطوح مختلف اثر متقابل تنش خشکی و ژنوتیپ از یک رابطه خطی معنی­دار و منفی پیروی نمود، اما روند تغییرات درجه حرارت برگ و شدت نور کف سایه­انداز از یک رابطه خطی معنی­دار ولی مثبت تبعیت نمود. در مجموع، براساس میزان تولید دانه، ژنوتیپ شماره 7 برای شرایط بدون تنش خشکی و ژنوتیپ شماره 9 برای شرایط تنش خشکی تحت شرایط اقلیمی معتدل مانند خرم­آباد پیشنهاد می­شود.
شماره‌ی مقاله: 15
متن کامل [PDF 664 kb]   (157 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تنش خشكي
دریافت: 1401/11/3 | پذیرش: 1402/5/24 | انتشار: 1402/10/16

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.