1- گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
2- گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان ، mumivand.h@lu.ac.ir
3- گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر
چکیده: (1036 مشاهده)
شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens L.'Heritier) گیاه برگزینتی مهمی است که بهدلیل خواص دارویی ارزشمندی که دارد در نقاط مختلف جهان کشت میشود. تحقیق حاضر بهمنظور ارزیابی تأثیر شدت نور و پرتو فرابنفش برخصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی شمعدانی عطری در سال 1399 انجام گرفت. مطالعه بهصورت آزمایش کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی و در سه تکرار طراحی و اجرا شد. شدت نور در دو سطح (سایهدهی و نور طبیعی محیط) بهعنوان کرت اصلی و تابش پرتو فرابنفش در چهار سطح (شاهد یا پرتو فرابنفش محیط طبیعی، تابش پرتو فرابنفش- آ، تابش پرتو فرابنفش- ب و تابش پرتو فرابنفش آ+ب) بهعنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمار شدت نور بالا باعث کاهش طول دمبرگ، طول و عرض برگ و ارتفاع بوته شمعدانی عطری شد؛ برخلاف این تعداد شاخه جانبی و قطر ساقه را افزایش داد. تیمارهای فرابنفش- ب و کاربرد همزمان فرابنفش آ+ب نیز منجر به کاهش ارتفاع بوته، طول دمبرگ و طول و عرض برگ شدند؛ برخلاف این تعداد شاخه جانبی و قطر ساقه را افزایش دادند. در حالیکه تیمار فرابنفش- آ همانند تیمار فرابنفش محیط، برگها و شاخههای بلندتر و کشیدهتری را بههمراه داشته است. در بُعد صفات فیزیولوژی نیز نتایج نشان داد که افزایش شدت نور باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ، دیاکسید کربن زیر روزنه و هدایت روزنهای شمعدانی عطری شد؛ برخلاف این با افزایش شدت نور میزان کلروفیل- آ، کلروفیل- ب، کلروفیل کل، تعرق، نشت الکترولیتی، فعالیت آنزیم کاتالاز و میزان فتوسنتز افزایش پیدا کرد. همچنین تیمار پرتو فرابنفش- ب و کاربرد همزمان فرابنفش آ+ب باعث کاهش کلروفیل- آ، کلروفیل- ب، کلروفیل کل و میزان فتوستز شد. علاوه بر این در شرایط شدت نور بالا نیز، فرابنفش- ب و فرابنفش آ+ب منجر به کاهش هدایت روزنهای برگ شدند. میزان نشت الکترولیتی، مالون دیآلدئید، دیاکسید کربن زیر روزنه و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز با تیمار فرابنفش- ب و کاربرد همزمان فرابنفش آ+ب افزایش پیدا کرد. میزان افزایش این صفات با تیمار فرابنفش- ب و فرابنفش آ+ب، در شرایط شدت نور کم شدیدتر بود.
شمارهی مقاله: 19
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
باغبانی دریافت: 1400/5/22 | پذیرش: 1400/9/9 | انتشار: 1401/3/2