1- دانشگاه هرمزگان
2- دانشگاه هرمزگان ، yavari@hormozgan.ac.ir
3- دانشگاه لرستان
چکیده: (1816 مشاهده)
مریم نخودی (Teucrium polium L.) یکی از گیاهان دارویی با ارزش و متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) میباشد که در سراسر کشور، از دشتها و نواحی پست تا ارتفاعات کوهستانی پراکنده میباشد. در پژوهش حاضر، تعداد 30 گیاه در مرحله گلدهی کامل، بهصورت تصادفی از رویشگاه جیرفت تهیه و به سه گروه 10تایی تقسیم شده و پس از آن اقدام به جداسازی گل، برگ و ساقه هر گروه، جهت انجام آزمایش گردید. استخراج اسانس از هر اندام با سه تکرار و در هر تکرار 200 گرم ماده گیاهی بهروش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، صورت گرفته و ترکیبات شیمیایی آنها با دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC-MS) شناسایی گردید. عملکرد متوسط اسانس اندامهای مختلف گل، برگ و ساقه بهترتیب 25/1، 93/0 و 14/0 درصد (وزنی/وزنی) بهدست آمد. اجزای شیمیایی شناسایی شده در گل، برگ و ساقه بهترتیب 59، 56 و 61 ترکیب بود. نتایج آنالیز ترکیبهای اسانس نشان داد تورِیول، آلفا- پینن، بتا- پینن، بتا- میرسن، دیال- لیمونن، الِمول و کاریوفیلن عمدهترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گل و برگ بودند. در اسانس ساقه ترکیبهای تورِیول، الِمول، آگارُسپیرول، کاریوفیلن، اسپاتولنول و کاریوفیلن اکساید بهوفور یافت شدند. اسانس گل و برگ غنی از هیدروکربنهای مونوترپنی و اسانس ساقه غنی از سسکوییترپنهای اکسیژندار بودند. ترکیب غالب و مشترک در اسانس اندامهای این گونه، تورِیول بود که در اسانس ساقه بیشترین و در گل کمترین مقدار مشاهده گردید. گل مریم نخودی، پتانسیل تولید اسانس بالاتری نسبت به سایر اندامها داشت. در نهایت، از تنوع شیمیایی در اسانس اندامهای مختلف این گیاه، میتوان جهت پیشبرد اهداف بهزراعی و بهنژادی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی- بهداشتی استفاده نمود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
باغبانی دریافت: 1399/8/11 | پذیرش: 1399/10/9 | انتشار: 1400/4/21