پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر غلظتهای مختلف کادمیوم بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و تغییرات متابولیت های ثانویه در گیاه دارویی بادرنجبویه(Mellissa officinal L.  ) در شرایط کشت درون شیشه طراحی و اجرا شد. بدین منظور ابتدا بذور بادرنجبویه استریل و سپس در محیط های کشت پایهMS  کشت گردید. سپس گیاهچه های 28 روزه حاصل از کشت بذر به محیط MS حاوی غلظت های متفاوت نیترات کادمیوم (0،150و 300 میکرو مولار) منتقل و در اتاق کشت تحت شرایط کنترل شده نگهداری شدند. همچنین  کالوس های حاصل از جدا کشت های ساقه  به محیط هورمونی (2, 4-D با غلظت  mg.L^-1 25/0 و ²BAP با غلظت  mg.L^-1  5) حاوی غلظت های مختلف کادمیوم (0،150و 300 میکرو مولار) انتقال یافتند. چهار هفته پس از کشت میزان رنگیزه های فتوسنتزی و مقادیر آنتوسیانین، فنل و فلاونوئیدها در گیاهچه ها بررسی شد. همچنین تغییرات مواد موثره دارویی از طریق آنالیزهای GC-mass در کالوس ها و گیاهچه های بادرنجبویه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش غلظت نیترات کادمیوم در محیط موجب کاهش میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئیدها و میزان آنتوسیانین در گیاهچه ها  گردید. با افزایش میزان نیترات کادمیوم در محیط، محتوای فنول و فلاونوئید به میزان معنی داری افزایش یافت.  نتایج GC-mass نشان داد که میزان متابولیت های ثانویه و مواد موثره دارویی در گیاهچه ها و کالوس های بادرنجبویه تحت تنش فلز کادمیوم دچار تغییرات عمده ای گردید که بیشترین این تغییرات در ترکیبات گاما-3-کارن، ترانس کاروئل، سیترونلال، سیترونلول، سیترال و بتا- کاریوفیلین مشاهده شد.
 

واژه‌های کلیدی: بادرنجبویه، رنگیزه های فتوسنتزی، فنل، کادمیوم، کشت درون شیشه ای، متابولیت های ثانویه.

متن کامل [PDF 486 kb]   (1659 دریافت)