جلد 10، شماره 44 - ( جلد 10شماره 44- مهر و آبان 1400 )
جلد 10 شماره 44 صفحات 146-133 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه کردستان، گروه علوم باغبانی
2- دانشگاه کردستان، گروه علوم باغبانی ، j.khorshidi@uok.ac.ir
3- دانشگاه مراغه
4- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
2- دانشگاه کردستان، گروه علوم باغبانی ، j.khorshidi@uok.ac.ir
3- دانشگاه مراغه
4- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
چکیده: (1287 مشاهده)
شناسایی گیاهان مقاوم به کم‌آبی که دارای بازده اقتصادی بالایی نیز باشند، می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری تولید در شرایط دیم باشد. مرزه (Satureja sp.) از گیاهان دارویی پرکاربرد خانواده نعناع (Lamiaceae) است که تنوع گونه‌ای زیادی دارد. در این پژوهش عملکرد ماده خشک، محتوی اسانس و تحمل تنش کم‌آبی پنج گونه مرزه بومی ایران شامل Satureja bachtiarica Bunge.، Satureja sahendica Bornm.، Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.، Satureja macrantha C.A. Mey و Satureja mutica Fisch. and C.A.Mey. تحت شرایط دیم و آبی استان کردستان (سنندج) براساس شاخص‌های تحمل تنش به‌صورت کرت خردشده در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در سال 1397 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بوته‌ها در مرحله گلدهی برداشت شدند و اسانس‌گیری از آن‌ها توسط دستگاه کلونجر بهمدت سه ساعت انجام گرفت. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری تنها روی ماده خشک تأثیر معنی‌داری داشت و اثر متقابل گونه و تیمار آبیاری تنها روی محتوی اسانس تأثیر معنی‌داری گذاشت. ولی هر دو صفت مذکور تحت تأثیر معنی‌دار نوع گونه قرار گرفتند. بیشترین میزان اسانس (12/2 درصد) و کمترین میزان اسانس (48/0 درصد) بهترتیب متعلق به گونه‌های S. mutica و S. macrantha تحت شرایط دیم بود. بیشترین عملکرد ماده خشک به ازای تک بوته (72/482 گرم) از گونه S. spicigera و کمترین میزان آن (4/44 گرم) از گونه S. sahendica بدست آمد. براساس نتایج تجزیه عاملی و همبستگی‌ها، شاخص‌های MP، GMP، STI و HAM برترین شاخص‌ها جهت شناسایی گونه متحمل به شرایط دیم شناخته شدند و براساس شاخص‌های مذکور، گونه S. spicigera متحمل‌ترین و مناسب‌ترین گونه جهت کشت تحت شرایط دیم استان کردستان تشخیص داده شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تنش خشكي
دریافت: 1399/2/25 | پذیرش: 1399/11/28 | انتشار: 1400/8/14
دریافت: 1399/2/25 | پذیرش: 1399/11/28 | انتشار: 1400/8/14
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |