تخریب لایه ازن و پیامد های ناشی از  آن ازجمله تابش مستقیم اشعه ماورای بنفش بر کره زمین و اثرات آن بر گیاهان زراعی و داروئی از جمله مباحثی است که مطالعات بسیار کمی روی آن صورت گرفته است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر پرتوهای فرابنفش بر رشد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه خرفه (Porulaca oleracea L.) بود. این پژوهش در شرایط یکنواخت محیطی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاهان خرفه بعد از مرحله 6برگی به صورت یک روز در میان و به مدت 15 روز درمعرض پرتوهای فرابنفش (پرتو UV-A و UV-B در سه زمان 20، ‌40 و 60 دقیقه، ‌و پرتو UV-C در پنج زمان 10، ‌20، ‌30، ‌40، ‌60  دقیقه) قرارگرفتند. بررسی‌ها نشان داد که هیچ یک از تیمارهای به کاربرده شده بر رشد ریشه اثر چندانی ندارند، ولی سه تیمار 60 دقیقهUV-A ، ‌60 دقیقه UV-B  و10 دقیقه پرتو UV-C باعث افزایش رشد طولی ساقه، وزن تر و خشک کل گیاه در مقایسه با شاهد می‌شود. بیشترین فعالیت آنزیم‌های دفاعی، ‌محتوای فنولی، ‌فلاونوئیدی و آنتی‌اکسیدانی در تیمار پرتو UV-B در مدت زمان 60 دقیقه مشاهده شدند. به طور کلی نتایج بیانگر آن است که گیاه خرفه گیاهی حساس به پرتو فرابنفش است. در عین حال، اعمال تنش نوری فرابنفش به صورت کنترل شده می‌تواند یک استراتژی جایگزین جدید برای افزایش بهره‌وری گیاه دارویی خرفه ارائه دهد که همان کاربرد پرتو UV-B در مدت زمان 60 دقیقه به عنوان تقویت کننده جدید رشد گیاه، در مقایسه با تیمار UV-A و تیمار UV-C است.

واژه‌های کلیدی: آنتی اکسیدان، پرتو فرابنفش، رنگیزه، گیاه خرفه

متن کامل [PDF 666 kb]   (972 دریافت)