1- دانشگاه پیام نور ، behsalehi@yahoo.com
2- دانشگاه اصفهان
چکیده: (1860 مشاهده)
گیاهان روییده در خاکهای سرپنتینی، علاوه بر تنش فلزات سنگین که شاخص ترین آنها نیکل است با تنش های فراوان دیگری چون تنش خشکی روبرو هستند. پژوهش حاضر، به منظور بررسی برهمکنش اثر پیش تیمار نیکل و تنش خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول بر برخی از شاخص های فیزیولوژیک و انباشت نیکل در گیاهان سرپنتینی Cleome heratensis و غیرسرپنتینی Cleome foliolosa انجام شد. نیمی از گلدان های حاوی گیاهچه های 75 روزه در شرایط هیدروپونیک بهمدت 7 روز در محلول دارای 20 میکرومولار نیکل قرار گرفتند. در نهایت به گلدانهای دارا یا فاقد نیکل با استفاده از غلظت های مختلف پلیاتیلن گلایکول، تنش خشکی (صفر، 3/0- و 9/0- مگاپاسگال) بهمدت 7 روز اعمال گردید. ارزیابی ها نشان داد نسبت ساقه به ریشه گیاه سرپنتینی برخلاف گیاه غیرسرپنتینی در شرایط تنش خشکی با حضور نیکل کاهش معنی داری داشت و محتوای نسبی آب گونه سرپنتینی نیز در بالاترین سطح تنش خشکی نسبت به تیمار مشابه فاقد نیکل در مقایسه با گروه شاهد بهبود یافت. گیاه سرپنتینی، برخلاف گیاه غیرسرپنتینی بیشتر نیکل را در ریشه انباشت کرده و با شروع تنش خشکی میزان تجمع آن، در ریشه افزایش و انتقال آن را به اندام های هوایی کاهش داد. میزان رنگیزه گیاه غیرسرپنتینی در حضور نیکل بهجز بالاترین سطح تنش خشکی کاهش داشت. مقدار فنل کل گونه سرپنتینی برخلاف گونه غیرسرپنتینی در حضور نیکل نسبت به تیمارهای مشابه فاقد نیکل افزایش قابلتوجهی داشت که با فعالیت آنزیم فنل آلانین آمونیالیاز در بالاترین سطح تنش در هر دو گونه مطابقت داشت. بنابراین به نظر می رسد نیکل در افزایش تحمل گیاهان سرپنتینی به خشکی نقش مؤثری داشته باشد که نشاندهنده وابستگی ژنوتیپی این گیاهان به نیکل برای سازگاری به مناطق سرپنتینی است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تنش فلزات سنگین دریافت: 1398/3/20 | پذیرش: 1398/7/1 | انتشار: 1399/2/10