سرخارگل ارغوانی (Echinacea purpurea) گیاهی متعلق به تیره آفتابگردان بوده که خواص دارویی متعددی برای آن گزارش شده است. هدف از مطالعه حاضر، بهینه­ سازی تولید کالوس و بیومس این گیاه با استفاده از روش‌شناسی سطح پاسخ است. به­این منظور دو نوع ریزنمونه برگ و ریشه در محیط کشت موراشیک و اسکوگ (1/2MS) حاوی غلظت­های مختلف (0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر) تنظیم‌کننده­ های رشد Kin، 2,4-D و NAAکشت شدند. در این تحقیق تولید کالوس و بیومس (وزن‌تر و خشک) به­ عنوان متغیر پاسخ (متغیر وابسته) و غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده­ های رشد به­عنوان پارامترهای بهینه­ سازی (متغیر مستقل) مورد توجه قرار گرفته‌اند. همچنین از طرح مرکب مرکزی (CCD) به­ منظور بهینه­ سازی پارامترهای تولید کالوس استفاده شد. آنالیزهای همبستگی مدل رگرسیون نشان­دهنده یک مدل چندجمله‌ای درجه دو بود که جهت بهینه­ سازی کالوس ­زایی و تولید بیومس استفاده شد. نتایج حاضر نشان داد که هردو ریزنمونه برگ و ریشه در تمام محیط­های کشت حاوی تیمارهای مورد بررسی کالوس تولید کردند. اما بیشترین درصد کالوس­ زایی و وزن خشک در کالوس حاصل از ریزنمونه برگ و در محیط کشت حاوی 05/1 و 94/0 میلی‌گرم در لیتر NAA و Kin به­ دست آمد. این در حالی است که بیشترین میزان وزن تر در کالوس حاصل از ریزنمونه برگ و در تیمار با غلظت‌های 07/1 و 15/1 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D وKin مشاهده شد. در مجموع نتایج حاصل تاحدود زیادی با داده­ های پیش­ بینی شده همخوانی دارد. برازش مدل مناسب بوده و روش­ شناسی سطح پاسخ به­ منظور بهینه­ سازی کالوس­ زایی و تولید بیومس در گیاه سرخارگل ارغوانی موفق بوده است.

واژه‌های کلیدی: برازش مدل، تنظیم کننده‌های رشد، ریزنمونه، متغیر وابسته، متغیر مستقل

متن کامل [PDF 857 kb]   (492 دریافت)