کم­آبی به­عنوان یکی از عوامل محدود کننده رشد و تولید محصولات زراعی در ایران شناخته شده است. عنصر پتاسیم نقش بسزایی در فعالیت­های حیاتی گیاه داشته و اثرات مخرب ناشی از تنش کم­آبی را مهار می­کند. استفاده از نانوکودها به­منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصرغذایی می­تواند گامی موثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد. هدف از این مطالعه بررسی صفات فیزیولوژیک تحت تأثیر نانوکلات پتاسیم بر میزان تحمل به کم­آبی در گندم است. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشکده علوم دانشگاه محقق اردبیلی در سال 94-95 با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول تنش کم­آبی در سه سطح پتانسیل اسمزی 8-،4-،0 بار، عامل دوم شامل دو رقم Rasad و Gascogne و عامل سوم شامل نانوکلات پتاسیم با غلظت­های 0،35،65 میلی­گرم بر لیتر بود. اعمال تنش در مرحله­ی 3 تا 5 برگی صورت گرفت. اولین نمونه­برداری 5 روز بعد از اعمال تنش کم­آبی توسط پلی­اتیلن گلیکول 6000 و محلول­پاشی نانوکلات پتاسیم روی برگ انجام گرفت. نتایج نشان داد که تنش موجب افزایش فعالیت آنزیم¬های کاتالاز، پراکسیداز، پلی­فنل اکسیداز و آسکوربات پراکسیداز و متابولیت­هایی از جمله قندهای محلول، پرولین و پروتئین کل گردید. رقم کاسکوژن در اکثر صفات اندازه‌­گیری شده در مقایسه با رقم رصد، تغییرات معنی­داری از خود نشان داد، در نتیجه این رقم نسبت به تنش کم­آبی متحمل می­باشد. بطور کلی کاربرد غلظت 65 میلی­گرم بر لیتر نانو کلات پتاسیم موجب کاهش تأثیرات تنش بر صفات مورد اندازه‌گیری شده و در برخی موارد موجب افزایش سازوکارهای دفاعی گیاه در مقابله با تأثیرات مخرب تنش مانند افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان و متابولیت­های سازگاری گیاه می­گردد. در بین غلظت­های مورد استفاده از تاتوکلات مصرف 65 میلی­گرم بر لیتر بیشترین تاثیر را در سظح تنش 8- بار داشته و از نظر تاثیر گذاری می­تواند برای کشاورزان قابل توصیه باشد.

واژه‌های کلیدی: کلید واژه‌ها: پلی‌اتیلن گلیکول، پارامتر فیزیولوژیک، متابولیت‌ها، نانوکودها

متن کامل [PDF 671 kb]   (650 دریافت)