چکیده
        اسفندک (Zygophyllum fabago L.) به عنوان یک گیاه شورپسند اختیاری چند­ساله، در مناطق خشک و زمین‌های بایر و غیر‌قابل کشت می‌روید. باتوجه به تفاوت اسیدیته خاک­های زیستگاه­های متنوع طبیعی اسفندک، تاثیر pH بر روند تجزیه ذخایر بذور اسفندک طی جوانه­زنی آزمایش شد. آزمایش در طرح کاملاً تصادفی با هفت سطح pH (یعنی4، 5، 6، 7، 8، 9و10) و طی چهار تکرار در مدت یک هفته انجام یافت. بذرها توسط محلول هیپوکلریت­سدیم 1% ضدعفونی سطحی شدند ودر pH­های متفاوت در دمای 28درجه سانتی­گراد و در تاریکی قرار گرفتند. سنجش بیومولکول­های بذر و میزان فعالیت آنزیم­های آلفا­آمیلاز و لیپاز در دو مرحله قبل (روز پنجم) و بعد (روز هفتم) از جوانه­زنی انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان­داد که آنزیم لیپاز در pH­های قلیایی بیشتر فعالیت کرده و به همین دلیل میزان لیپید در این pH­ها کمتر است. آلفا­آمیلاز در pH­های قلیایی نسبت به pH­های اسیدی فعالیت کمتری نشان داده­است. غلظت ذخایر نشاسته بذر و محتوی قند­های محلول تابع فعالیت آلفا­آمیلاز بود. بنظر می­رسد در بذر اسفندک فعالیت آنزیم آلفا­آمیلاز قبل از جوانه­زنی در محدوده pH­های 4 الی 8 بیشینه بوده و موجب تجزیه ذخایر نشاسته، و از این طریق موجب آغاز روند جوانه­زنی شده­است. در حالی که فعالیت لیپاز و محتوای لیپید حاکی از اهمیت ذخایر لیپید در مرحله بعد از جوانه­زنی است. در مراحل بعد از جوانه­زنی لیپاز پیش­سازهای رشد (و نه احتمالاً پیش­سازهای تولید انرژی) را برای گیاهک جوان فراهم می­آورد که فعالیت آن در محیط قلیایی قابل­ملاحظه است. بیشترین محتوای پروتئین دانه بعد از جوانه­زنی و در pH­های خنثی مشاهده شد که می­تواند نشانگر بهینه بودن شرایط خنثی برای ادامه رشد دانه­رست باشد.

واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: آلفا‌آمیلاز، اسفندک، pH، پروتئین، جوانه‌زنی، لیپید، کربوهیدرات، لیپاز، نشاسته.

متن کامل [PDF 514 kb]   (886 دریافت)