جلد 8، شماره 33 - ( جلد 8، شماره 33 ، 1398 1398 )                   جلد 8 شماره 33 صفحات 122-107 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23222727.1398.8.33.23.3

XML English Abstract Print

بررسی اثر تجمع کادمیوم بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)
کیوان آقائی* 1، بهاره راه خسروانی2 ، لیلا مغانلو2 ، علی اکبر قطبی راوندی3
1- گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان ، keyvanaghaei@znu.ac.ir
2- گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
3- دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده:   (2431 مشاهده)
گیاه ریحان در برخی از مناطق در زنجان کشت می­شود که آلوده به فلزات سنگین از جمله فلز سمی کادمیوم است. لذا این تحقیق با هدف بررسی میزان انباشت­سازی این فلز در گیاه و اثر آن بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انجام گرفت. بذرها در شرایط کشت هیدروپونیک درون گلدان­هایی حاوی پرلیت و محیط­کشت هوگلند کشت گردیدند و پس از رسیدن به رشد کافی به­مدت دو هفته تحت تیمار کادمیوم نیترات با غلظت­های صفر (شاهد)، 2، 4 و 8 میلی­مولار قرار گرفتند. نتایج نشان داد که وزن خشک ریشه و ساقه، طول ریشه و ساقه و سطح برگ گیاه تحت تنش کادمیوم در همه غلظت­ها نسبت به گیاهان شاهد کاهش یافت. همچنین میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئیدها در گیاهان تحت تیمار 8 میلی­مولار بیشترین کاهش را نسبت به گیاهان شاهد نشان داد. میزان پروتئین­های محلول، پرولین و قند­های محلول در ریشه و اندام هوایی گیاهان تحت تیمار نسبت به گیاهان شاهد افزایش یافت. فعالیت آنزیم کاتالاز در ریشه و اندام هوایی گیاهان تیمار­شده با کادمیوم نسبت به شاهد کاهش یافت در حالیکه فعالیت آنزیم پراکسیداز در همه تیمار­های کادمیوم افزایش نشان داد. میزان کادمیوم تجمع­یافته در ریشه حدود سه برابر مقدار آن در اندام هوایی در تیمار 8 میلی­مولار بود. به­طور کلی می­توان گفت که گیاهچه­های ریحان با استفاده از افزایش فعالیت پراکسیداز، غلظت پرولین، قند­های محلول و پروتئین­های محلول در برابر تنش ناشی از تجمع فلز سنگین کادمیوم کمی مقاومت نشان می­دهند اما نمی­توانند از ورود مقادیر بالای کادمیوم به ریشه و به­خصوص بخش­های هوایی جلوگیری کنند که این امر موجب آلودگی آنها می­شود.
واژه‌های کلیدی: سبزیجات، فلزات سنگین، کادمیوم نیترات، گیاهان دارویی
متن کامل [PDF 653 kb]   (1067 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تنش فلزات سنگین
دریافت: 1397/7/15 | پذیرش: 1398/1/24 | انتشار: 1399/2/22
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.