فرآیند و کارکرد گیاهی

تنش خشکی مهم­ترین فاکتور محیطی محدودکننده رشد، عملکرد و کیفیت محصولات زراعی و باغی در سراسر جهان است. این پژوهش باهدف بررسی و مقایسه برخی از پاسخ­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو رقم انگور متفاوت ازنظر تحمل به خشکی، به سطوح مختلف محدودیت آب صورت گرفت. به­ این منظور، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار، در شرایط گلخانه­ای، انجام گرفت. تنش خشکی به­صورت قطع آبیاری در چهار سطح: صفر(شاهد)، 6، 12 و 18 روز، بر روی دو رقم یاقوتی و بیدانه­سفید، اعمال شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی به‌طور معنی­داری، محتوای نسبی آب برگ را در هر دو رقم، کاهش داد. در شرایط تنش حداکثر (18 روز)، کاهش در محتوای نسبی آب برگ برای رقم یاقوتی 9/16 و برای رقم بیدانه­سفید 8/23 درصد بود. تحت تأثیر دوره­های مختلف تنش خشکی در پژوهش حاضر، رقم متحمل یاقوتی مقادیر کمتری از پراکسید هیدروژن، مالون­دی­آلدئید و نشت یونی را در مقایسه با رقم حساس بیدانه­سفید، نشان داد. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز در دوره تنشی  18 روزه در رقم یاقوتی، به ترتیب 1/2، 6/1 و 6/1 برابر، بیشتر از رقم بیدانه­سفید بود. درمجموع به نظر می­رسد رقم یاقوتی با داشتن سیستم آنتی­اکسیدانی قدرتمندتر، از توانایی بیشتری برای کاهش صدمات اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی، بخصوص در شرایط تنش شدید برخوردار است. علاوه بر بررسی­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، آزمایشات مولکولی نیز باهدف شناسایی ژن­های دخیل در تحمل خشکی این رقم و ارقام متحمل دیگر، در پیشرفت برنامه­های اصلاحی انگور، بسیار مفید و مؤثر خواهد بود.