چکیده

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی شامل پتانسیلهای آب، اسمز، تورژسانس برگ، اسمولیتهای قند، پرولین و فعالیت آنزیم اینورتاز در طالبی ایرانی سمسوری، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (شروع آبیاری در پتانسیلهای ماتریک 50- (شاهد)، 65- (تنش سطح میانه) و 75- کیلوپاسکال (تنش شدید)) در رقم طالبی سمسوری ورامین بودند. بر طبق نتایج حاصل از این تحقیق، کاهش شدید پتانسیل اسمزی حتی کمتر از میزان انتظار (حدود 23- بار) در شدیدترین سطح تنش کم آبی (شروع آبیاری در پتانسیل ماتریک 75- کیلوپاسکال) رخ داد. نتایج نشان داد که سطوح تنش کم آبی بکار رفته در این آزمایش باعث تغییراتی در میزان قندها و فعالیت آنزیم اینورتاز گردید. تنش کم آبی میزان فعالیت آنزیم اینورتاز را در سی و پنجمین روز پس از شروع تنش تا حد 01/2 کاهش داد، در حالیکه میزان فعالیت این آنزیم در آبیاری شاهد در همین مرحله حدود 14/4 اندازه گیری شد. شدیدترین سطح تنش کم آبی (شروع آبیاری در پتانسل ماتریک 75- کیلوپاسکال) موجب افزایش میزان قندهای ساکارز (32/0 میلی گرم بر گرم وزن تازه) و گلوکز میوه (08/0 میلی گرم بر گرم وزن تازه)، پرولین برگها (35/0 میکرومول بر گرم وزن تازه) در سی و پنجمین روز پس از شروع تنش در مقایسه با شاهد در همین مرحله شد. همچنین تنظیم اسمزی در این گیاه در نتیجه تجمع ساکارز، گلوگز و پرولین تحت تنش کم آبی و باتوجه به این که پتانسیل اسمزی حتی نسبت به مقدار مورد انتظار کاهش بیشتری داشته، اتفاق افتاده است. .